سنیآنلاین| مولانا علی خیری، یکی از فضلای قدیمی و خوش‌نام دارالعلوم زاهدان و از مدیران موفق مدارس دینی در شهرستان تربت‌جام استان خراسان رضوی است. حوزه علمیه «صدیقیه» تربت‌جام که مولانا خیری مدیریت آن را بر عهده دارد، علی‌رغم اینکه از مدارس نوپای خراسان‌زمین محسوب می‌شود، پیشرفت‌های چشمگیری داشته و جایگاه اجتماعی خوبی در بین مردم آن منطقه کسب کرده است.
این عالم جوان و فرهیخته که برای شرکت در «سومین دیدار سراسری دانش‌آموختگان دارالعلوم زاهدان با اساتید» راهی این مرکز بزرگ علمی شده بود، لحظاتی میهمان ما در دفتر پایگاه اطلاع‌رسانی «سنیآنلاین» بود. این فاضل 1372 دارالعلوم زاهدان در گفت‌وگو با «سنیآنلاین» به نکات مهمی در خصوص رسالت علما و برگزاری بهتر جلسات دیدار فضلا اشاره کرد. متن این گفت‌وگو در ذیل می‌آید:
*با توجه به تحولات عصر حاضر، به نظر حضرتعالی مهمترین رسالت علما در جامعه چیست؟
** قبل از هر چیزی محضر همه عزیزان و بزرگان، بالاخص حضرت شیخ‌الاسلام عرض سلام داریم. این بزرگواران قبلا که ما در دارالعلوم زاهدان بودیم، برای ما مانند پدر بودند و الآن هم محبت می‌فرمایند و ما را دعوت می‌کنند.
وقتی ما اینجا می‌آییم با دیدن دوستان، اساتید و پیشرفت آنان خوشحال می‌شویم و جانی تازه می‌گیریم. از همه بزرگواران تشکر می‌کنیم، خصوصا پرسنل سنیآنلاین که در فضای مجازی خدمات شایسته‌ای برای جامعه اسلامی انجام می‌دهند.
به نظر بنده رسالت علما در عصر حاضر این است که به اصول اسلامی که همان کتاب‌الله، سنت رسول‌الله و منهج گذشتگان است احترام بگذارند و پایبند باشند. ما باید مقتضیات زمان را بشناسیم و به‌روز کار کنیم. موفقیت ما نیز در همین است که شعار «نرحّب بکل قدیم صالح و جدید نافع» حضرت سید ابوالحسن ندوی را سرلوحه کار خودمان قرار دهیم.
* با توجه به شرایط ناخوشایند جوامع اسلامی، علما در راستای اتحاد امت اسلام چه نقشی می‌توانند ایفا کنند؟
** در طول تاریخ مسلمانان، وجود قرآن کریم و حضرت رسول‌اکرم صلی‌الله‌علیه‌وسلم منشأ اتحاد اسلامی و بشری بوده است. زمانی که پیامبر اکرم علیه‌السلام مبعوث شدند و قرآن را تلاوت کردند روح انسجام، برادری و مساوات در جامعه آن زمان دمیده شد که تا به امروز ادامه دارد.
بهترین انسان‌هایی که بتوانند آشنایی کامل به قرآن و سنت داشته باشند، علما هستند. بنابراین علما در این جهت نقش‌آفرین هستند. آنانی‌که امروز به جاده انحراف کشانده شده و به افراط روی آورده‌اند، کسانی هستند که از علم و علما فاصله گرفته‌اند. برخی دنبال سوء استفاده هستند و شبهاتی را در میان جوانان ما پخش می‌کنند تا نسل تحصیل‌کرده را از علما دور نگه دارند و به اهداف شوم‌شان برسند. لذا علما باید در این عرصه بیشتر احساس مسئولیت کنند. همچنین کسانی که حامیان وحدت و انسجام اسلامی هستند، باید به علما توجه کنند.
*لطفا از اهمیت استقلال علمای دینی و مراکز علمی و عبادی از حکومت‌ها به خوانندگان ما بگویید.
** با حکومت‌های غیر اسلامی کاری نداریم. حکومت‌های اسلامی وقتی ادعای «اسلامی»بودن می‌کنند، باید منشأ و اساس کارشان اسلام و علما باشد. حکومت‌ها زمانی می‌توانند در کارشان موفق باشند که علما استقلال داشته و از آزادی کامل برخوردار باشند؛ این هم به خیر و نفع جامعه و هم به صلاح حکومت است که علما آنها را نصیحت و راهنمایی کنند. در طول تاریخ بهترین حکومت‌داران کسانی بودند که از بهترین علمای زمانِ خود استفاده کردند؛ هم عمر حکومت‌شان طولانی شده و هم حکومت‌شان از امنیت کاملی برخوردار شده است؛ چون علما بهترین خیرخواهان هستند خصوصا برای حاکمان اسلامی.
* حضرتعالی خوشه‌چین بوستان حضرت مولانا عبدالعزیز رحمه‌الله و از شاگردان مولانا عبدالحمید هستید؛ راهبرد این بزرگواران را تا چه میزان به نفع جامعه می‌دانید؟
** خیرخواهی حضرت شیخ‌الإسلام مولانا عبدالحمید برای آحاد جامعه حقیقتی انکارناپذیر است. گفتمان اعتدالی ایشان نه‌تنها برای فرهیختگان بلکه برای مسئولان دلسوز و مهربان نظام نیز محرز شده است.
الحمدلله فضا برای ارتباط با نمایندگان مقام معظم رهبری فراهم است. امیدواریم روزی برسد که حضرت شیخ‌الإسلام بتوانند مستقیما با خود ایشان ارتباط برقرار کنند و بتوانند مشکلات و دغدغه‌های جامعه اسلامی و انسانی خصوصا اهل‌سنت را با مقام معظم رهبری در میان بگذارند. این امر برای حفظ آرامش، آزادی و امنیتی که در جمهوری اسلامی حاکم است و برای تداوم و استمرار آن فوق‌العاده مؤثر خواهد شد.
دشمنان نمی‌خواهند علمای میانه‌رو و دلسوزی همچون حضرت شیخ‌الإسلام به مسئولان نزدیک شوند. ممکن است این کار جزو آرمان‌های‌شان نیز باشد، اما چنین گفتمان‌هایی باعث می‌شود که جلوی سوء استفاده‌ها و سوء تفاهم‌ها گرفته شود. چیزی که برای ملت شریف ایران، اهل‌سنت و اهل‌تشیع لازم است زندگی مسالمت‌آمیز و اسلامی آنها در کنار یکدیگر است. نقش حضرت شیخ‌الإسلام و علما در این راستا بسیار حیاتی‌ست.
*دارالعلوم زاهدان در عرصه‌های مختلف علمی، فرهنگی و اجتماعی دستاوردهای چشمگیری داشته است؛ راز این موفقیت را در چه می‌دانید؟
** رمز این موفقیت مدیریت داهیانه حضرت شیخ‌الإسلام است که اتکاء به خداوند متعال دارند؛ ایشان توکل و اعتماد خاصی به عنایات پروردگار دارند و همواره به فکر پیشرفت دارالعلوم هستند.
دومین راز در مردمی‌بودن این مرکز است؛ دارالعلوم زاهدان یادگار مولانا عبدالعزیز رحمه‌الله است که ایشان این مدرسه را بر اساس نیازهای روز مردم و خاتمه‌دادن به مشکلات و دغدغه‌های مردم پایه‌گذاری کردند. یادگار حضرت تا به حال بر همان اساس باقی مانده و إنشاءالله باقی خواهد ماند.
*سومین دیدار سراسری دانش‌آموختگان دارالعلوم زاهدان با اساتید و مربیان را چگونه یافتید؟
** الحمدالله نسبت به جلسات گذشته در این نشست برنامه‌های بهتری اجرا شد. عزیزان در زمینه‌های مختلف تدابیر و برنامه‌های لازم را در نظر گرفته بودند که خیلی خوب بودند و برای ما تازگی داشتند. إنشاءالله در آینده از این بهتر خواهد شد.
* برای هر چه بهتر برگزار شدن این نوع جلسات و دیدارها چه پیشنهادی دارید؟
** پیشنهاد بنده این است که با متخصصان و صاحب‌نظران بیشتر ارتباط برقرار کنیم تا جلسه با کارشناسی بیشتری برگزار بشود. نظرات دانش‌آموختگان نه‌تنها در فرم‌های نظرخواهی لحاظ شود، بلکه فرصت‌هایی نیز ایجاد شود تا دانش‌آموختگان بهتر بتوانند نظرات‌شان را نسبت به مسائل گوناگون از جمله مناطق خودشان و مشکلات آنها ارائه کنند. همچنین نیازهای فضلا بیشتر مورد بررسی قرار گیرد. در جلسات آینده از بحث‌های جدید و نیازهای روز بیشتر در برنامه‌ها گنجانده شود. باید از این فرصت کم، نهایت استفاده را ببریم و مسائل بهتری را جایگزین کنیم.
خدای ناکرده نمی‌خواهم فقط نکات ضعف را بگویم. اما به نظر من بعضی از موارد به آسیب‌شناسی بیشتری نیاز دارند. گاهی اوقات ممکن است تشویق‌ها کمتر باشد و بحث‌ها ابتدایی باشند. بعضی از کارها و خدماتی که در آنها پیشرفت صورت گرفته و از آنها کمتر صحبت به میان آمده است، دیده شوند. فعالیت‌هایی که فرهیختگان داشته‌اند و رمز پیشرفت‌شان بوده، مورد بررسی قرار گیرند. چند نفری از آنها مثلا که صاحب تألیف و ترجمه هستند و کارهای خوبی دارند، تشویق بشوند و به آنها امتیازی داده شود.
*نکته خاصی که در این دیدار شنیده‌اید یا مشاهده کرده‌اید؟
** در مجموع نشست خیلی خوبی بود. بنده از همه‌ی برنامه‌ها و نصایح استادان محترم بهره بردم. به عنوان سخن پایانی عرض کنم عزیزانی که اینجا خصوصا در بخش تخصص و دوره حدیث درس می‌خوانند، وقتی به منطقه می‌روند به دوستانی که در منطقه کارهای فرهنگی انجام می‌دهند و در مدارس مشغول هستند سر بزنند و با آنان ارتباط داشته باشند. انتظار داریم علمای عزیز و فضلای بزرگوار با یکدیگر ارتباط مداوم داشته باشند و حامی و پشتیبان هم باشند.