کتابخانه غازی خسروبیگ در سارایوو، پایتخت بوسنی و هرزگوین، با هزاران کتاب خطی به زبانهای عربی، عثمانی و فارسی بهعنوان «حافظه شبه جزیره بالکان» شناخته میشود.
به گزارش سنیآنلاین به نقل از خبرگزاری آناتولی، کتابخانه 480 ساله غازی خسروبیگ در سارایوو با داشتن بیش از ده هزار جلد کتاب دستنویس بینظیر به زبانهای عربی، عثمانی و فارسی نهتنها در بوسنی و هرزگوین، بلکه به عنوان حافظه سراسر شبهجزیره بالکان معروف است.
این کتابخانه تاریخی که در محله “باش چارشی” سارایوو قرار دارد و دربهای آن روی عموم باز است با داشتن این همه اثر به عنوان “جعبه حافظه” بالکان محسوب میشود.
“عثمان لاویچ”، مدیر کتابخانه غازی خسرو بیگ در گفتوگو با خبرگزاری آناتولی اظهار داشت: آثار این کتابخانه از مناطق مختلف جمعآوری شده است. در دوران امپراطوری عثمانی در سراسر بوسنی و هرزگوین100 مدرسه دینی دائر و در هر مدرسه کتابخانهای نیز موجود بود.
با انحلال مدارس دینی، خانقاهها، مکتبخانهها و بیمارستانها به مرور زمان، آثار خطی موجود در کتابخانههای این اماکن به سارایوو منتقل شده است. در کنار این آثار، کتب دستنویس دیگری نیز از شهرهای مکه، مدینه و استانبول به این کتابخانه آورده شده است.
قدیمیترین اثر موجود در این این کتابخانه، کتاب دستنویس “احیاء علومالدین” اثر امام محمد غزالی متعلق به سال 1105 میلادی است. این اثر یکی از قدیمیترین آثار دستنویس جهان است که از آن نسخهبرداری شده است.
در این کتابخانه دستنوشتههایی متعلق به قرنهای دوازدهم تا چهاردهم نیز وجود دارد. این همه اثر نشاندهنده مشارکت بالای فعالیت بوسنی و هرزگوین در فرهنگ و تمدن اسلامی است.
هر کتاب برای خود حکایتی دارد. البته تمام آثار این کتابخانه در ارتباط با علوم دینی نیست، بلکه کتب متعددی نیز در موضوعات مختلفی چون ریاضیات، هندسه و نجوم نیز موجود است.
کتابخانه غازی خسرو بیگ در طول تاریخ شاهد جنگهای متعددی بوده و بخش مهمی از آثار خود را از دست داده است. در خلال جنگ جهانی دوم، این کتابخانه در باغچه مسجد خونکار بود که خمپارهای به سقف آن اصابت کرد. این حادثه سبب بروز آتشسوزی در سقف کتابخانه شد. در پشت این مسجد، کلیسای فرانسیسکن قرار دارد. متولی این کلیسا با مشاهده این آتشسوزی ماموران آتشنشانی را خبردار کرده که به این ترتیب آتش خاموش میشود.
در جنگ اخیر بوسنی نیز انستیتوی شرقیات مورد حمله قرار گرفت و کتابخانه آن با 5 هزار و 240 اثر دستنویس در آتش سوخت و نابود شد. در آن زمان برای کمک به شهر دالانی گشوده شد. همین امر نیز سبب نجات دست نوشته ها شد. با استفاده از دستگاههای اهدایی مالزی میکروفیلمهای تمامی آثار دستنویس تهیه شده است.
دیدگاههای کاربران