جمعه 14 آبان توفیق یارم شد تا 24 ساعت تمام‌وقت در رکاب استاد فرهیخته و عالم ربانی، مولانا مفتی محمدقاسم قاسمی و جمعی از دوستان نیک‌اندیش و خوش‌کلام سیری در شهرستان‌های سراوان و سیب‌سوران داشته باشم.
تجربه‌ی شیرین همراهی و همسفری با حضرت استاد قاسمی باعث شد بدون تعلل پیشنهاد همراهی‌شان در سفر 24ساعته را بپذیرم. سفر به ایرانشهر و دیدار با علما و بزرگان آن دیار در معیت استاد قاسمی حفطه‌الله، خاطره‌ای شیرین برای نگارنده و همراهان رقم زد که هیچ‌گاه طعم شیرین آن از یاد نخواهد رفت. در کنار علمائی دلسوز، دعوت‌گر و اندیشمند همچون مولانا مفتی قاسمی که بدون نیاز لب به سخن نمی‌گشایند، شدیداً از سخن لغو و بیهوده پرهیز می‌کنند و فقط هم‌نشینان را به یاد الله می‌اندازند، نکته‌های فراوان می‌توان فراگرفت. سفر با بزرگانی چون استاد قاسمی به‌همین دلیل بسیار پربار، آموزنده و لذت‌بخش بود.
ایستگاه اول: سوران
پس از توقفی کوتاه در خاش و «پس‌کوه» بدون دیدار با شخصی خاص به سوران رسیدیم؛ شهری تازه‌تأسیس اما دارای تاریخی کهن و درخشان. ساعت به دوازده رسیده بود که کاروان ما به مسجدجامع شهر رسید. مسجدجامع سوران میزبان مراسم اختتامیه‌ی چهارمین دوره‌ی جلسات علمی، فکری و اصلاحی «مرکز علوم قرآنی» شهرستان سیب‌وسوران بود که هم‌زمان با مراسم نماز جمعه برگزار شد.
استاد قاسمی در سخنانی کوتاه اما گویا و پرمغز به جایگاه والای قرآن کریم اشاره کرد و اظهار داشت: باید همه‌ی ما به قرآن بازگردیم و از گناهان پرهیز کنیم؛ درغیر این‌صورت با عوارض آن مواجه خواهیم شد. ایشان به نقل از فیلسوف معروف، امام شاه‌ولی‌الله دهلوی رحمه‌الله مجازات گناه را به پنج نوع تقسیم کرد و افزود: گرفتگی دل و حالت انقباض نتیجه‌ی گناه است. مشکلات جسمی؛ مانند بیماری، مشکلات در اهل و مال؛ مانند نافرمانی و سرکشی و نابودی اقتصادی، بلایای طبیعی مثل خشک‌سالی و سلب توفیق اعمال نیک از دیگر انواع مجازات هستند. بزرگان وقتی به آرزوهای‌شان نمی‌رسیدند، در اعمال‌شان تجدیدنظر می‌کردند؛ بنابراین زندگی ما باید قرآنی باشد.
مرکز علوم قرآنی سوران
لحظاتی بعد برای بازدید از مسجدجامعِ درحال تأسیس سوران عازم محل شدیم. از ویژگی‌های این مسجد بزرگ، مساحت شش‌هزارمتری آن است که تمام هزینه‌های ساخت آن را مردم سوران تقبل کرده‌اند؛ آن‌گونه که مولانا عبدالحمید جهان‌دیده، امام‌جمعه‌ی سوران و از علمای سرشناس منطقه می‌گفت در کنار مسجد، مرکز علوم قرآنی سوران فعال است که هشت کلاس حفظ دارد و بر طرح «دانش‌آموز طلبه» تمرکز دارد. این مرکز قرآنی دانش‌آموزان مستعد را جذب می‌کند که در شیفت دوم به فراگیری قرآن می‌پردازند. در بازدید از این مرکز، نظم خاصی در کلاس‌ها مشاهده شد.
استاد قاسمی پیشنهاد دادند در مورد وقتی که از دانش‌آموزان طلبه گرفته می‌شود، کارشناسی لازم صورت گیرد تا احیاناً فشاری بر محصلان نونهال وارد نشود؛ این‌گونه می‌توان طرحی ایده‌آل و قابل تقلید ارائه داد تا دیگران نیز از آن بهره ببرند.
مکاتب قرآنی مرکز مذکور روزانه یک‌ونیم ساعت به دانش‌آموزان و سایر اقشار جامعه قرآن یاد می‌دهند. مرکز علوم قرآنی سوران پنج‌سال پیش با مشورت و هم‌فکری جمعی از علما و فرهنگیان و معتمدان سوران راه‌اندازی شده است.
مرحوم مولوی اسماعیل محمدی از نخستین اساتید تمام‌وقت این مرکز قرآنی بود که در راه بسط و رشد همین مرکز جانش را از دست داد.
در دارالعلوم‌والفنون الله‌آباد
مولانا مفتی قاسمی و همراهان مکی در روستای الله‌آباد «سیب» توقف کردند. نماز عصر در مسجد قدیمی این منطقه‌ی تاریخی ادا شد. این مسجد 900متری در محوطه‌ی یک مدرسه‌ی علوم‌دینی به نام "دارالعلوم و الفنون" قرار گرفته است که مؤسس آن مرحوم مولانا "رحیم‌بخش پیام" است. مولانا پیام پدرخانم مولوی ادهم سپاهی، فردی بسیار دلسوز و دین‌مدار بوده است که افکاری عالی برای توسعه‌ی فرهنگی منطقه در سر داشته است.
استاد قاسمی در سخنانی کوتاه در جمع چندنفری طلاب این مدرسه، آنان را به کثرت درود بر رسول اکرم صلی‌الله‌علیه‌وسلم تشویق کرد. ایشان فرمود: درود باعث خوشحالی آن‌حضرت صلی‌الله‌علیه‌وسلم می‌شود و رحمت‌های الهی را سرازیر می‌گرداند. مصائب بزرگ به برکت درود شریف دفع می‌گردد.
آخرین توقف در سراوان؛ مدرسه‌ی امام ابوحنیفه دِزّک
پیش از غروب آفتاب، عازم سراوان شدیم تا در مراسم تجلیل از حافظان قرآن کریم مدرسه‌ی علوم دینی امام اعظم ابوحنیفه رحمه‌الله شرکت کنیم.
جلسه در صحن مسجد این مدرسه‌ی علوم دینی در روستای «دزّک» برگزار شد. مصطفی اربابی، مدیر مدرسه‌ی اعظمیه‌ی تربت‌جام و از اعضای سابق شورای مرکزی جماعت دعوت و اصلاح، مولانا نذیراحمد سلامی، نماینده‌ی مردم سیستان‌وبلوچستان در مجلس خبرگان و دکتر سعدالدین صدیقی از علمای خطه‌ی جنوب و جانشین دبیر کل جماعت دعوت و اصلاح؛ شخصیت‌هایی بودند که پیش از مفتی محمدقاسم و پس از حضور ما به ایراد سخن پرداختند.
از نکات قابل ذکر در سخنان مولانا سلامی می‌توان به جملات ذیل اشاره کرد:
در شرایط کنونی جهان، قرآن حرف برای گفتن زیاد دارد. قرآن منشور بشر است. به فرزندان خود قرآن بیاموزید. حداقل روخوانی پنج جزء قرآن را یاد دهید. تیرهای مصیبتی که به بدنه‌ی امت اسلامی اصابت می‌کنند، نتیجه‌ی دوری از قرآن است.
"مصطفی امراء" یکی از شاعران خوش‌ذوق شهرستان سراوان در این محفل قرآنی سروده‌های زیبایش را به دو زبان، بلوچی و فارسی، ارائه نمود.
دکتر صدیقی نیز در سخنانش به وعده‌ی الهی مبنی بر حفاظت از قرآن اشاره نمود و اظهار داشت: وعده‌ی الهی به حفظ الفاظ قرآن منحصر نیست. خداوند کتابش را از تحریف معنوی نیز حفاظت می‌کند. حفاظت قرآن کریم به مشیت و اراده‌ی الهی است؛ اما انسان‌ها و مسلمانان سبب و واسطه بوده و هستند.
«فردای‌تان از امروزتان بهتر باشد»
آخرین سخنران جلسه‌ی تجلیل از حافظان قرآن در مدرسه‌ی علوم دینی امام اعظم ابوحنیفه سراوان، مفتی محمدقاسم بود. ایشان قرآن را بزرگ‌ترین نعمت الهی برشمرد که به حافظان عطاء شده است و ابراز داشت: اگر نمی‌توان کل قرآن را حفظ کرد، حداقل بخش‌هایی از آن را- مخصوصا سوره‌ی یاسین را- باید حفظ نمود؛ در هر سِنی و شرایطی.
استاد قاسمی در پاسخ به این سؤال که چه زمانی قرآن به فرد نفع می‌رساند، بیان داشت: ایمان بالغیب، ادب و احترام، انابت، فروتنی، پندپذیری، خشیت الهی و مجاهده، هفت موردی است که رعایت آنها باعث می‌شود آحاد مسلمانان، بلکه همه‌ی آنان از قرآن نفع ببرند.
ایشان در ادامه‌ی سخنانش به خودسازی و اصلاح نفس تأکید کرد و خاطرنشان نمود: باید فردای ما از امروزمان بهتر باشد. از بزرگان نقل است هرکس امروز و فردایش برابر بود، مغبون و در خسارت است. بنده در سفر به قطر دوبار به مسجد عمربن‌الخطاب دوحه رفتم؛ شیخ یوسف قرضاوی، که خداوند ایشان را صحت و عافیت نصیب کند، همواره دعا می‌کرد: «اللهم اجعل غدنا خیراً مِن یومنا»؛ بارالها، فردای ما را بهتر از امروزمان بگردان.
استاد قاسمی «تکبر، اعراض و احساس بی‌نیازی» را از موانع استفاده از قرآن دانست و ادامه داد: باید برای تدبر در معارف قرآنی وقتی اختصاص داد؛ همان‌گونه که مفتی محمدشفیع رحمه‌الله تأکید کرده‌اند. نفس‌پرستی بسیار خطرناک است و همین امر فرعون را سرکش کرده بود. نفس‌پرستی باعث شده است قدرت‌های جهان بمب‌های خوشه‌ای را بر مظلومان بریزند.
شب را که در معیت استاد قاسمی در خاش گذراندیم، صبح شنبه (15 آبان) رهسپار زاهدان شدیم و رأس ساعت هفت به خانه رسیدیم. فلله الحمد
این سفر 24ساعته برگی دیگر را به دفتر خاطرات خوش همسفری با استاد اضافه کرد.
دیدگاههای کاربران