مسلمان واقعی همواره در جستجوی فرصت‌های خوب برای رسیدن به خدا و جلب رضایت اوست. لذا برای نیل به این هدف والا از هیچ کوششی دریغ نمی‌ورزد؛ او مشتاق است تا از فضیلت روزهای خاص اطلاع حاصل نموده، و آن‌گاه به استقبال‌شان برود تا در کمترین زمان و با کمترین زحمت بالاترین اجر را برای خود ذخیره کند.
یکی از این روزهای خاص و ویژه که آن‌حضرت صلیاللهعلیهوسلم در احادیث متعددی به فضیلت اعمال، به‌ویژه روزه گرفتن در این روز، تاکید و ترغیب داده است، روزه‌ی روز عاشورا (دهم محرم) است.
حضرت عبدالله‌بن‌عباس رضی‌الله‌عنهما، روایت کرده است: «من هرگز رسول‌الله صلیاللهعلیهوسلم را بر روزه گرفتن و افضل دانستن هیچ روزی، از روزه‌ی این روز یعنی عاشورا و این ماه یعنی رمضان مشتاق‌تر ندیدم. (بخاری)
در حدیث دیگری بیان شده است که روزۀ روز‌عاشورا سبب کفاره گناهان یک سال گذشته می‌شود، چنان‌که رسول‌الله صلیاللهعلیهوسلم می‌فرماید: «صیام یوم عاشوراء أحتسب علی الله أن یکفر السنة التی قبله؛ امیدوارم خداوند متعال روزه‌ی روز عاشورا را سبب کفارۀ گناهان یک سال گذشته بگرداند.» (مسلم)
روزه گرفتن در روز عاشورا سنتی است که ریشه در تاریخ دارد؛ در کتاب جامع صحیح بخاری و دیگر کتب حدیث ذکر شده است که آن‌حضرت صلیاللهعلیهوسلم و یاران بزرگوارش قبل از هجرت به مدینه منوره وقتی در مکه‌ی مکرمه بودند، همیشه روز دهم ماه محرم را روزه می‌گرفتند.
در این روز مردم مکه غلاف خانه‌ی کعبه را عوض می‌کردند. قریش نیز در این روز روزه می‌گرفت.
پس از هجرت مسلمانان به مدینه منوره، آن‌حضرت صلیاللهعلیهوسلم متوجه شد که یهودیان مدینه نیز روز عاشورا را روزه می‌گیرند. پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوسلم علت را جویا شدند. آن‌ها گفتند: این روز، روز مبارکی است؛ در این روز الله تعالی بنی‌اسرائیل را از دشمن‌شان نجات داد، بنابراین حضرت موسی علیه‌الصلاة‌و‌السلام با روزه گرفتن در این روز از خداوند تشکر کرد. پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوسلم فرمود: “ما به موسی علیه‌الصلاة‌و‌السلام از شما نزدیک‌تر هستیم”. در روایت دیگری نقل شده است که یهودیان مدینه این روز را جشن می‌گرفتند، آن‌حضرت صلیاللهعلیهوسلم به صحابه توصیه کرد تا در مقابل آن، در این روز روزه بگیرند. (بخاری)
روزه‌ی عاشورا در ابتدا فرض بود، اما زمانی‌که روزۀ ماه مبارک رمضان در سال دوم هجری بر مسلمانان فرض شد، آن‌حضرت صلیاللهعلیهوسلم فردی را فرستاد تا به مردم اعلام کند که حکم روزه‌ی عاشورا از فرض به استحباب تغییر کرده است. این بدین معناست که هرکس بخواهد می‌تواند روز عاشورا روزه بگیرد و هرکس روزه نگیرد بر او گناه و سرزنشی نیست.
البته در برخی روایات و اقوال صحابه آمده است که اگر مسلمانان روزه نهم و دهم محرم (تاسوعا و عاشورا) را روزه بگیرند، بهتر است. در سنن ابی‌داود روایتی با این مضمون آمده است: عن عبدالله بن عباس قال: حین صام النبی صلی‌الله علیه‌وسلم یوم عاشوراء و أمرنا بصیامه قالوا: یا رسول‌الله، إنه یوم تعظمه الیهود والنصاری. فقال رسول‌الله صلیاللهعلیهوسلم: «فإذا کان العام المقبل صمنا یوم التاسع.» فلم یأت العام المقبل حتی توفی رسول‌الله صلیاللهعلیهوسلم.
حضرت عبدالله بن عباس رضی‌الله‌عنهما می‌فرماید: زمانی‌که آن‌حضرت صلیاللهعلیهوسلم روز عاشورا را روزه می‌گرفت و ما را نیز به روزه این روز دستور می‌داد، (صحابه) عرض کردند: ای رسول خدا! این روز (عاشورا)، روزی است که یهود و نصارا نیز آن را گرامی می‌دارند. رسول خدا صلیاللهعلیهوسلم فرمود: «از سال آینده روز نهم را هم روزه می‌گیریم.» اما هنوز سال آینده نیامده بود که آن‌حضرت صلیاللهعلیهوسلم رحلت فرمودند.
همچنین در مسند احمد آمده است که آن‌حضرت صلیاللهعلیهوسلم فرمودند: «لَئِنْ سَلِمْتُ إِلَى قَابِلٍ لأَصُومَنَّ الْيَوْمَ التَّاسِعَ» (اگر تا سال آینده زنده ماندم، حتما روز نهم (تاسوعا) را روزه می‌گیرم.)
روایتی نیز از ابن عباس در سنن ترمذی آمده است که حضرت عبدالله بن عباس فرمود: «صوموا التاسع والعاشر وخالفوا اليهود.» روز نهم و دهم را روزه بگیرید، (و به این ترتیب) با یهود مخالفت کنید.
لذا با توجه به احادیث و روایات فوق، شایسته است مسلمانان از این فرصت طلایی کمال استفاده را ببرند و با روزه گرفتن در این روزها (تاسوعا و عاشورا) از اجر و پاداشی که در احادیث وعدۀ آن داده شده است، بهره‌مند شوند.
امروز :شنبه, ۱ اردیبهشت , ۱۴۰۳
دیدگاههای کاربران