- سنی آنلاین - https://sunnionline.us/farsi -

گزارشی از دیدار سراسری دانشجویان اهل‌سنت با علما و اندیشمندان

تهیه و تنظیم: محمد آسکانی

دیدار سراسری دانشجویان اهل‌سنت با علما و اندیشمندان، شامگاه چهارشنبه 20 اسفندماه 1393 در مسجد مكی زاهدان آغاز شده و شامگاه پنجشنبه 21 اسفندماه 1393 با سخنرانی علما و اجرای برنامه‌های متنوع به كار خود پایان داد. 

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی سنی‌آن‌لاین، صحن مشترك مسجد مكی و دارالعلوم زاهدان طی روزهای چهارشنبه و پنجشنبه این هفته شاهد حضور دانشجویان اهل‌سنت سراسر كشور بود كه برای ملاقات با علما، طلاب و اندیشمندان گرد هم آمده بودند. حضور شیخ صالح پردل و هیئت همراه‫شان از جنوب استان، ماموستا سید حسن واژی و هیئت همراه ایشان از كردستان و اساتید حوزه و دانشگاه رونق‌بخش این دیدار دوستانه بود. ‬‬‬

مولانا محمدعثمان: اخلاق و صفات زیبا ارمغان پیامبر اسلام به بشریت است
دیداركنندگان كه برف و باران زمستانی استان سیستان و بلوچستان به دیدار آنان شتافته بودند، بعد از نماز مغرب چهارشنبه 20 اسفند به سخنرانی مولانا محمد عثمان، امام جمعه اهل سنت خاش، با موضوع سیرت پیامبر گوش فرا دادند.
مولانا محمدعثمان در بخشی از سخنانش اظهار داشت: پیامبر اکرم صلی الله علیه و سلم دارای دو تولد بود؛ یكی تولد وجود پیامبر، كه بعد از 570 م. اتفاق افتاد، و دوم تولد صفات و اخلاقی است كه جهان بشریت بی‫صبرانه منتظر آن بودند. این اخلاق و صفات زیبا ارمغانی است كه پیامبر به انسانیت هدیه كردند.‬‬‬
مدیر مدرسۀ دینی مدینة العلوم خاش در ادامه به تشریح دعوت پیامبر پرداخت و گفت: دعوت پیامبر دو گونه بود: 1ـ دعوت خاص كه خداوند در آیۀ 214 سورۀ شعراء به پیامبر دستور می‌دهد تا خویشاوندان نزدیك خود را به اسلام فراخواند؛ 2ـ دعوت عام كه بعد از گذشت سه سال از نبوت آن‫حضرت صلی الله علیه وسلم به ایشان دستور رسید تا همه مردم را به سوی یكتاپرستی فراخواند.‬‬‬
مولانا محمد عثمان در پایان به برخی از ویژگی‫های دعوت پیامبر اسلام اشاره کرد و گفت: دعوت پیامبر جهان‌شمول است و حد و مرزی ندارد. پیامبر اسلام آمد تا انس و جن را از شرك و ضلالت بیرون كند و به سوی یكتاپرستی رهنمون شود. ‬‬‬

بخش دوم دیدار سراسری دانشجویان اهل سنت کشور با علما و اندیشمندان صبح روز پنجشنبه ساعت 8:30 با تلاوت سلیمان علی‌پور، یکی از دانشجویان آغاز شد. «همگام با الگوی هدایت» عنوان مقاله‌ای بود كه یكی از دانش‌آموزان مركز آموزشی- تربیتی دارالعلوم زاهدان آن را قرائت كرد. سپس عبدالله مرشدزاده، یکی از طلاب دارالعلوم زاهدان با خواندن مقاله‌ای جذاب و پرمحتوا تحت عنوان «بیداری اسلامی در پرتو سیرۀ نبوی» دل‌ها را لبریز از شوق كرد و حاضران را به تشویق واداشت.

مفتی محمد قاسم قاسمی: رسیدن به نظم نوین جهانی در سایه اسلام و تعلیمات عادلانه پیامبر امکان پذیر است
در ادامۀ برنامه‫ها مفتی محمد قاسم قاسمی كه همه منتظر سخنان روشن‫گرانه ایشان بودند به ایراد سخن پرداخت. ایشان ابتدا به میهمانان خوش‫آمد عرض نموده و خطاب به آنان گفت: آنچه شما عزیزان را اینجا جمع کرده است مناظر زیبای كویر نیست، بلكه محبت الله و پیامبر شما را در این مكان گرد آورده است. ‬‬‬‬‬‬
سردبیر فصل‌نامۀ بین‫المللی ندای اسلام در ادامه سخنانش به اوضاع جهان در قرن بیستم اشاره كرد و گفت: جهان غرب در قرن بیستم ادعا كرد كه با علم و دانش جهان را آباد می‌كند و هنوز نیز این ادعا را دارد. چندی پیش شما شعار آنها را شنیدید كه گفتند: ما به جهان نظم نوینی خواهیم داد. این عنوان پرجاذبه است، ولی می‌خواهند تحت این عنوان جهان را زیر سلطۀ خود درآورند. می‌خواهند فرعونیت نوینی به جهان عرضه كنند. این همان “استعمار” گذشته است كه اكنون تغییر نام داده است. ترفند عجیب غرب، تبدیل عناوین است.‬‬‬
مولانا قاسمی با اشاره به ناكارآمدی یهودیت و مسیحیت در نظم دادن به جهان اظهار داشت: كسانی كه آتش‌بیار معركه هستند چه توقعی از آنهاست. یهودیت و بشریت نتوانستند مشكل بشریت را حل كنند؛ زیرا خودشان مشكل‌ساز بودند. اینجاست كه نگاه‌ها به سوی محمد- صلی الله علیه وسلم معطوف می‌شود. پیامبر اسلام در ابتدای بعثت خویش با جهانی روبه‌رو شد كه در آن افراط و تفریط وجود داشت و قساوت و سنگدلی در آن بیداد می كرد. اما آن‫حضرت صلی الله علیه وسلم به همۀ این افراط و تفریط‌ها پایان داد.‬‬‬
مولانا محمد قاسم “اعتدال و میانه‌روی پیامبر” را در زمینه های مختلف این‫گونه توصیف كرد: رسول الله صلی الله علیه وسلم با افراط در عقیده به مبارزه برخاست و اعتقاد توحیدی و خالص به خدای واحد را برای بشریت به ارمغان آورد. زمانی كه كسری خود را خدایی در میان انسان‌ها می‫دانست، رسول اكرم صلی الله علیه وسلم فرمودند: من بنده‌ای بیش نیستم، در مورد من افراط نكنید. ‬‬‬‬‬‬
ایشان با بیان اینكه «هر افراط و تفریطی كه در میان مسلمانان می‌بینید، به شكلی از مسیحیت، یهودیت، آیین هندوها و ایران قدیم آمده است» دامن اسلام را پیراسته و پاك دانست و فرمود: برخلاف مسیحیت كه دنیاطلبی در آن مذموم است، اسلام بین دین و دنیا جمع كرده است.
مفتی محمد قاسم قاسمی در مورد شیوۀ میانۀ پیامبر در برخورد با مخالفان و نیز اخلاق پیامبر در جنگ اظهار داشت: پیش از بعثت پیامبر اکرم صلی الله علیه وسلم مُثلِه رواج داشت؛ گوش، بینی و اعضای دیگر مخالف را می‌بریدند و بعد او را می‌كشتند، اما پیامبر رحمت به شدت از این کار منع فرمودند. ایشان در فتح مكه نه تنها كفار را بخشیدند بلكه اعلام کردند که كسی حق ملامت كردن آنها را ندارد.
سردبیر فصلنامه ندای اسلام در ادامه خاطرنشان کردند: تعلیمات رسول‫الله صلی الله علیه وسلم می‫توانند به جهان نظم نوینی بدهند، نه كسانی كه كودكان را می‌كشند و به كسی رحم نمی‌كنند. یهودیت نمی‌تواند نظم نوین و سعادت‌بخشی را به جهان عرضه نماید. همچنین كسانی كه ادعای مسلمانی داشته، ولی در مسلمانی خود ناپخته‌ هستند نیز نمی‌توانند از عهده این مسئولیت برآیند، البته عیب در اسلام نیست بلكه در مسلمانی ما و فاصله گرفتن مسلمانان از شریعت اسلام است.‬‬‬‬‬‬
مولانا قاسمی در پایان خاطرنشان کردند: كسانی می‌توانند به جهان نظم بدهند كه دارای این صفات هفتگانه باشند: 1ـ ایمان و یقین؛ 2ـ تقوا و پرهیزكاری؛ 3ـ علم و دانش؛ قرآن و سیره نبوی را باید بدانند. 4ـ عدالت و اعتدال؛ 5ـ حكمت و تدریج، نه استعجال و شتاب‫زدگی؛ 6ـ اجتهاد و ابتكار؛ پاسخ‌گوی شبهات جدید باشند و در درس و تدریس و در زمینۀ تحقیقات علمی ابتكار داشته باشند. 7ـ اتحاد و هماهنگی كه این با سه چیز به دست می‌آید: 1. تواضع؛ 2. اخلاص؛ 3. ایثار. این افراد می‌توانند در دنیا نمونه و الگو باشند.‬‬

شیخ محمد صالح پردل: دین اسلام در هر شرایط و زمانی می تواند جامعه را مدیریت نماید
شیخ محمد صالح پردل، خطیب برجسته اهل‫سنت ایران و از علمای برجسته جنوب کشور، كه پس از سال‌ها دوری در مسجد مكی زاهدان حضور یافته بود، سخنران بعدی این نشست بود. ایشان در ابتدای سخنانش اظهار داشت: دو اعتراف انسان را به سعادت می‌رساند: 1ـ اعتراف به نعمت‌های الهی كه خاصیت این اعتراف، به جای آوردن شكر خداوند است. و كامل‫ترین شكر نعمت، استفادۀ بهینه از آن است؛ 2ـ اعتراف به تقصیر و كوتاهی. خداوند این اعتراف را خیلی دوست دارد. اعتراف به تقصیر انسان را به توبه می‌رساند.‬‬‬‬
شیخ محمد صالح در ادامه توجه به مفاهیم و پیام‫های قرآن کریم را مورد تاکید قرار داد و گفت: از زمانی که مسلمانان فقط به تلاوت قرآن و کسب ثواب از این طریق بسنده کرده و در فکر حاکمیت دستورات قرآن بر روی زمین نیستند، ذلیل و خوار شده اند. آیات و دستورات قرآن کریم فرمول بهینه سازی انسانیت و جامعه هستند.‬‬
خطیب برجسته اهل سنت کشور در ادامه پس از تلاوت آیه «وَمَن يُطِعِ اللّهَ وَالرَّسُولَ فَأُوْلَئِكَ مَعَ الَّذِينَ أَنْعَمَ اللّهُ عَلَيْهِم مِّنَ النَّبِيِّينَ وَالصِّدِّيقِينَ وَالشُّهَدَاء وَالصَّالِحِينَ وَحَسُنَ أُولَئِكَ رَفِيقًا» [النساء: 69] به مراتب مقام بندگان خدا اشاره کرد و در این زمینه خاطرنشان نمود: این آیه مسلمانان را بر حسب اولویت به چهار گروه تقسیم می کند: انبیا؛ صدیقین؛ شهدا؛ و صالحین.
شیخ پردل در ادامه افزود: انسان‫های فرهیخته و بزرگ همواره از نیروی عقل و دانش خویش استفاده می کنند. پیامبر اکرم صلی الله علیه وسلم كسی بود كه بهترین استفاده را از نیروی عقلش كرد. ایشان فقط 13 سال تمام مردم مكه را به فكر وادار كرد تا بیندیشند و پس از فکر و اندیشه، اصلح را انتخاب کنند و صلاحیت مورد خطاب قرار گرفتن قرآن را پیدا کنند. آن‫حضرت صلی الله علیه وسلم در طول دعوت دوران مکی هیچ‫گاه به بت‫ها دشنام نداد، بلکه اول می خواست از راه دعوت به تفکر و تعقل ریشه بت پرستی را در اذهان مردم مکه بخشکاند. به همین خاطر است که در آیه های مكی واژۀ عقل و فكر و شعور زیاد تكرار شده است. ‬‬‬‬‬‬
ایشان در ادامه گفتند: رسول اکرم صلی الله علیه وسلم نیروی عقل و تفکر را در جامعه نهادینه کرد و از این طریق بهترین برنامه ریزی و مدیریت را به نمایش گذاشت. فکر و اندیشه یعنی جریان ذهن برای کشف مجهولات زندگی که نیاز بشر است. انسانی که از نیروی فکر استفاده می کند، انسان قدرتمندی است. تولیدات فکری نیروی عقل هستند. دین اسلام در هر شرایط و زمانی می تواند جامعه را مدیریت نماید. دین اسلام ناسخ تمام ادیان قبلی و برنامه ای برای تما بشریت است.
شیخ محمد صالح در پایان با اشاره به برنامه های گسترده مستشرقین علیه اسلام و مسلمانان، خاطرنشان کرد: مستشرقین غربی در زمینه های مختلف کتب و متون اسلامی، حتی قرآن مجید به تحقیق و پژوهش می پردازند و می خواهند به هر طریق ممکن مسلمانان را از دین و قرآن دور کرده و نور الهی را خاموش کنند. اما آنها از انجام این کار عاجز هستند. البته درو اقع دشمنان اسلام قوی نیستند، بلکه ما ضعیفیم و صحنه را خالی کرده ایم.

شیخ الاسلام مولانا عبدالحمید: بشر در هر زمان و مکانی به تعلیمات قرآن و سنت نیازمند است
شیخ الاسلام مولانا عبدالحمید به عنوان آخرین سخنران دیدار دانشجویان اهل سنت با علما و اندیشمندان، پس از عرض خیرمقدم به دانشجویان و میهمانان شرکت‫کننده در این دیدار، علت نام‌گذاری این نشست را به «نبی رحمت، الگوی بشریت» جریانات فرانسه دانستند و در این خصوص اظهار داشتند: توهین به الگوی بشریت و كسی كه ملائكه و مسلمانان به آن افتخار می‌كنند، دل همۀ انسان‌های آزاده را جریحه‌دار كرد. خداوند متعال آن‫حضرت صلی الله علیه وسلم را هم از حیث خلقت ظاهری و هم از لحاظ خصوصیات باطنی زیبا و کامل خلق کرده بود. سیمای آن‫حضرت صلی الله علیه وسلم بسیار زیبا و نورانی بود. حضرت انس كه ده سال خادم آن‫حضرت بود می‌فرماید: هیچ عطری را خوشبوتر از خوشبویی عرق پیامبر ندیدم. خداوند متعال به ایشان صورت و سیرت زیبایی عنایت کرده بود.‬‬‬‬
امام جمعۀ اهل‌سنت زاهدان دین اسلام و تعلیمات آن‫حضرت صلی الله علیه وسلم را نیاز تمام بشریت دانستند و خاطرنشان کردند: برخلاف تبلیغات سوء دشمنان كه مدعی هستند قرآن، پیامبر و اسلام ویژه دوران ابتدایی عرب‫ها بوده و بشر امروزی نیازی به آنها ندارد، بشر به هر نقطه‌ای از پیشرفت برسد بازهم به دین اسلام و تعلیمات قرآن و سنت نیاز دارد. دین اسلام می‌تواند به خوبی پاسخ‌گوی تمام نیازهای آنها باشد.‬‬
مولانا عبدالحمید در پایان این بخش از سخنان‫شان دانشجویان و دانشگاهیان را به فراگیری قرآن عظیم الشأن، عمل به سنت‫های رسول اکرم صلی الله علیه وسلم، رعایت حجاب اسلامی و حفظ تقوا و دیانت تاکید و توصیه نمودند. ‬‬‬‬

مشکلات اهل‫سنت در کشور از راه قانون و گفتمان قابل پیگیری هستند
شیخ الاسلام مولانا عبدالحمید در بخش دیگری از سخنان‫شان وحدت و اخوت را مورد تاکید قرار دادند و گفتند: برادری و اخوت دستور اسلام و منطق ماست و ما به‫جز وحدت و برادری نمی‌توانیم به چیز دیگری فكر كنیم؛ زیرا خداوند فرموده است: «واعتصموا بحبل الله جمیعا و لاتفرقوا». لذا تمام مذاهب، گرایش‫ها و گروه‫هایی که به اسلام منسب هستند باید وحدت و برادری خودشان را حفظ کرده و از اختلاف و تفرقه دوری کنند. صهیونیسم بین الملل و دشمنان اسلام می خواهند بین مسلمانان اختلاف انداخته و از راه تفرقه بر کشورهای اسلامی مسلط شوند و امنیت اسرائیل را حفظ کنند. اما همه ما باید هوشیار باشیم که فریب دسیسه های دشمنان را نخوریم.‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬
امام جمعه اهل سنت زاهدان اهمیت امنیت را نیز مورد تاکید قرار دادند و گفتند: امنیت بسیار مهم و حیاتی است. ناامنی موجب رنجش همه می شود. ما با هر نوع خشونت و ناامنی مخالفیم و معتقدیم که خشونت‫ها عداوت به بار می آورند. از راه خشونت نه تنها مشکلات حل نمی شوند، بلکه بیش از پیش تشدید می شوند. معتقدیم که قانون و گفتمان تنها راه حل مشکلات و رسیدن به حقوق است. اهل‌سنت در مناطق مختلف مشكلات دارند و همه این مشکلات از طریق قانونی و صحیح قابل پیگیری هستند. ما بر این عقیده هستیم که گفتمان و پیگیری‫های قانونی جواب خواهد داد. علما، اندیشندان و عموم جامعه اهل‫سنت ایران، که دومین جمعیت کشور محسوب می شوند، بر پیگیری مطالبات از مسیر قانونی اجماع و اتفاق نظر دارند.‬‬‬‬‬‬‬‬‬
ایشان در ادامه تاکید کردند: جامعه اهل‫سنت ایران در مسیر برادری، وحدت، امنیت و منافع نظام حرکت می کند و مسئولین نیز در مورد اهل سنت به همین نتیجه رسیده اند. ‬‬‬

جهان غرب به هیچ وجه دنبال حل مشکلات جهان اسلام نیست
مدیر دارالعلوم زاهدان در ادامه به توطئه های فرهنگی غرب علیه مسلمانان اشاره کردند و گفتند: دشمنان اسلام از طریق برنامه های ماهواره ای می خواهند ایمان و حیا را از زندگی مسلمانان بردارند. حضور آمریكا و غرب در بعضی کشورهای اسلامی از جمله افغانستان به هیچ وجه برای اهداف اقتصادی و به نفع ملت‫های مسلمان نیست، بلکه آنها می خواهند فرهنگ اسلامی را در این کشورها از بین برده و فرهنگ بی بند و باری اروپا را در این ممالک گسترش دهند. جنگ آمریکا و ائتلاف بین المللی علیه بعضی گروه‌ها در خاورمیانه مبارزه با تروریسم نیست، بلکه هدف آنها ترویج فرهنگ غربی و پیاده کردن اهداف خودشان در سرزمین‫های اسلامی است. آنها می‌خواهند از این طریق دوباره جای پایی در کشورهای اسلامی پیدا کرده و افراد سرسپرده را بر ملت‫های مسلمان مسلط کنند، اما وضعیتی که در حال حاضر در دنیا به‫وجود آمده است بیانگر آن است که إن شاءالله مداخله نظامی غرب در کشورهای اسلامی نمی تواند آنان را به اهداف شوم‫شان برساند.‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬
مدیر دارالعلوم زاهدان بر لزوم دشمن شناسی مسلمانان تاکید کردند و گفتند: امروز نه سنی در خطر است و نه شیعه، بلكه اصل اسلام در خطر است و دشمنان اصل اسلام را هدف قرار داده اند. وقتی اسلام نباشد نه شیعه خواهد بود و نه سنی. مسلمانان باید با یکدیگر اتحاد و انسجام داشته باشند و با هم‫فکری و هم‫اندیشی دشمن‌شناسی داشته و دسیسه‫های دشمنان را بشناسند.‬‬‬‬‬‬‬‬‬
ایشان در ادامه با بیان اینکه قدرت‫های غربی هرگز دنبال رفع مشکلات کشورهای اسلامی نیستند، خاطرنشان نمودند: اگر غرب و اروپا واقعا دنبال حل مشکلات مسلمانان هستند چرا مشكلات سوریه و عراق را با گفتمان، مصالحه و تشکیل دولت‫های فراگیر حل نكردند؟ قدرت‫های غربی به جای حل مشکلات، دست به شیعه زدایی و سنی زدایی زده و پیروان مذاهب اسلامی را با یکدیگر درگیر نمودند، در حالی که قدرت‫های غربی توانایی حل مشکلات مسلمانان در کشورهایی همچون عراق، سوریه، یمن، لیبی و برخی دیگر از کشورها که با اختلاف و درگیری مواجه بودند را داشتند، اما این قدرت‫ها به‫جای حل مشکلات، اختلافات را تشدید می کنند. لذا این خود مسلمانان هستند که باید در کنار هم قرار گرفته و مشکلات‫شان را حل کنند.‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬

دیدار سالانه دانشجویان اهل سنت با علما در راستای وحدت بین حوزه و دانشگاه است
امام جمعه اهل‫سنت زاهدان در بخش دیگری از سخنان‫شان دیدار سالانه دانشجویان اهل سنت با علما را در راستای وحدت بین حوزه و دانشگاه عنوان کردند و گفتند: هدف از برگزاری دیدار دانشجویان اهل‫سنت ایجاد محبت و الفت و توصیه یکدیگر به تقوا و دیانت و در راستای وحدت بین حوزه و دانشگاه است. ‬‬‬‬‬‬‬‬‬
ایشان در ادامه افزودند: برای ما شیعه و سنی تفاوتی ندارد و همه را به فراگیری علم تاکید و توصیه می کنیم، اما دلیل اینکه ما نامی از دانشجویان اهل‌سنت می گیریم این است که اکثر قریب به اتفاق جامعه اهل سنت مرزنشین هستند و به علت دوری از مرکز بیش از سایر مناطق کشور با افت تحصیلی مواجه هستند. لذا توصیه ما به برادران اهل سنت که در نقاط مرزی کشور زندگی می کنند و از لحاظ تحصیلی افت دارند این است که به فراگیری علم و دانش اهتمام ورزند، پدران و مادران نیز به این موضوع اهمیت داده و برای تحصیل فرزندان‫شان سرمایه گذاری کنند. زیرا آینده از آنِ كسانی است كه به علم و دانش اهمیت می دهند.‬‬‬
امام جمعه اهل سنت زاهدان دانشجویان را به توجه به علوم دینی در کنار فراگیری علوم دانشگاهی توصیه کردند و گفتند: توصیه ما به شما دانشجویان عزیز آن است که در کنار فراگیری علوم دانشگاهی، در هر جا که هستید دین را محکم بگیرید و به علوم دینی نیز توجه داشته باشید. امتیاز و برتری ما بر غربی‌ها این است كه آنها فقط علم روز را دارند، اما ما علاوه بر علوم روز، علم شریعت را نیز در اختیار داریم که اگر به این دو علم توجه کنیم می توانیم بر دنیا فائق آمده و پیروز شویم.

اهانت به پیامبر اکرم توطئه گسترده غرب علیه اسلام است
‬شیخ الاسلام مولانا عبدالحمید در ادامه سخنان‫شان “فاصله گرفتن از دین اسلام” را دلیل اصلی پریشانی امت اسلام دانستند و گفتند: متاسفانه مسلمانان عصر حاضر از تعالیم قرآن و اسلام فاصله گرفته اند، لذا با پریشانی، تفرقه، اختلاف و درگیری‫های فرقه ای و قومی مواجه هستند. در حالی که اسلام دین وحدت و انسجام است و اختلاف، درگیری و دودستگی از دیدگاه اسلام مردود و مذموم است.‬‬‬‬‬‬
ایشان در ادامه با اشاره به اهانت اخیر دشمنان اسلام به رسول اکرم صلی الله علیه وسلم اظهار داشتند: اهانتی که اخیرا در فرانسه به ساحت مقدس رسول اکرم صلی الله علیه وسلم صورت گرفت بیداری مسلمانان را می طلبد. اینگونه حوادث هشدار و تلنگری است تا مسلمانان بیدار شوند. اهانت به پیامبر اکرم و قرآن کریم از سوی کشورهای غربی توطئه ای است که می خواهند میزان بیداری و هوشیاری مسلمانان را بیازمایند. بیداری مسلمانان فقط در حد برگزاری یک راهپیمایی و تظاهرات معلوم نمی شود، بلكه باید سیرت رسول الله صلی الله علیه وسلم را در زندگی‫شان پیاده كنند و به دستورات قرآن و سنت عامل باشند. ‬‬‬
مولانا عبدالحمید در پایان از استاندار محترم سیستان و بلوچستان، فرماندار محترم زاهدان، نیروهای امنیتی و انتظامی و تمام کسانی که به هر نحوی در زمینه برگزاری دیدار دانشجویان و برقراری نظم نقش ایفا کرده اند تشكر و قدردانی كردند.
سخنرانی و دعای شیخ الاسلام مولانا عبدالحمید پایان‌بخش این دیدار معنوی و صمیمانه بود.

برنامه‌های جانبی دیدار دانشجویی
یكی از برنامه‌های جذاب این نشست، شب شعر و مشاعره بود كه طلاب و دانشجویان به زبان فارسی و بلوچی سروده‌های خود را قرائت می‫کردند. همچنین نمایشگاه كتاب، غرفۀ مطبوعات، جلسات پرسش و پاسخ عقیدتی، شرعی و تاریخی و نشست‌های منطقه ای علما با دانشجویان از دیگر برنامه‌های جانبی دیدار سراسری دانشجویان اهل‌سنت با علما و اندیشمندان بود.‬‬