مولوی عبدالغف
ار شیخ جامی، امام جمعه خیرآباد در سخنان مراسم نماز جمعه (22 فروردین 1393) بعد از تلاوت آیه مبارکه «يَا أَيُّهَا الرُّ‌سُلُ كُلُوا مِنَ الطَّيِّبَاتِ وَاعْمَلُوا صَالِحًا إِنِّي بِمَا تَعْمَلُونَ عَلِيمٌ» و قرائت حدیث «طلب کسب الحلال فریضة بعد الفریضة»، پیرامون کسب حلال و جستجوی رزق حلال به ایراد سخن پرداخت و گفت: رزق حلال یقینا اثر مثبتی در عبادات، دعا و دیگر مسائل دینی دارد. خداوند متعال اهل ایمان را خطاب کرده می فرماید: ای مسلمانان! مالهای پاک و حلال بخورید و عمل صالح انجام دهید. انسان زمانی توفیق می یابد عمل صالح انجام دهد که مال حلال بخورد و از راه حلال امرار معاش نماید. وقتی مال حلال خورد، آنزمان است که اعمال صالح مقبول درگاه خدا می شود، دعاها قبول می شود. قبولیت همه عبادات بستگی به کسب و کار حلال دارد.
امام جمعه خیرآباد خاطرنشان کرد: در روایت آمده که شخص با تضرع و در حالی که ژولیده مو و غبارآلود است، دستها را به‌سوی خدا بلند کرده دعا می کند، اما درآمدش حرام است، نان و لباسش از راه حرام به دست آمده، چگونه دعایش اجابت شود؟ در حدیث دیگری آمده است: طلب روزی حلال ـ بعد از فرائض عبادی ـ یک فرض است. خداوند مسلمانان را تشویق به تلاش در راه کسب روزی حلال می کند و می فرماید: وقتی نماز جمعه را خواندید، در روی زمین خدا پراکنده شده، به دنبال کسب حلال بروید. در روایت دیگری از پیامبر ـ صلی الله علیه و سلم ـ آمده است که می فرمایند: عبادت 10 جزء دارد که 9 جزء آن طلب حلال است. شخصی خدمت امام ابوحنیفه ـ رحمه الله ـ رسید و دستورالعملی برای حصول تقوا درخواست نمود. امام ابوحنیفه پرسید: شغل شما چیست؟ آن شخص گفت: تجارت. امام چند مسئله فقهی برایش نوشت. آن شخص پرسید: من در باب حصول تقوا پرسیدم، شما احکام فقهی به من می دهید؟! امام ابوحنیفه –رحمه الله- فرمود: تقوا و پرهیزگاری در اجرا احکام الهی به نحو احسن است.
مولوی عبدالغفار در ادامه افزود: مسلمان باید از مسیرهای درآمد حرام اجتناب کند. مسیرهایی مثل دزدی، زورگیری، باجگیری، قمار، رشوه، رباخواری، و… . مال هر شخص متعلق به خود اوست، نباید مال او را گرفت و در آن تصرف نمود. غصب کردن و تجاوز به مال مردم حرام است. برخی می پندارند چون فلانی خیلی مال دارد، اشکالی ندارد از مالش چیزی را بدون اجازه اش برداریم. در حالی که قرآن کریم شدیدترین عذاب را برای افراد زورگیر تعیین نموده است.
امام جمعه خیرآباد در ادامهی تشریح ابعاد کسب روزی حلال اظهار داشت: نکته دیگر، توجه در وزن و ترازو است و آن هم به مغازهداران خلاصه نمی شود، بلکه همه ما به نوعی با وزن سروکار داریم، یکی کارگر و دیگری کارفرما است، یکی معلم است و دیگری متعلم و… هر کس باید کارش را به نحو احسن، درست و صحیح انجام دهد. یک کارگر وقتی سر کار می رود، باید به اندازه ای که از یک کارگر انتظار می رود کار کند، کمکاری، کم کردن در ترازوست. کارگرفتن بیش از حد توان از کارگر، خیانت در ترازوست. یک معلم و مدرس اگر در کارش کوتاهی کرد، کم کردن در میزان است. هر کس در هر مسئولیتی نباید کوتاهی و کمکاری کند.
مولوی شیخ جامی علت کوتاهی و کم کردن در وزن را حرص و آز دانست و گفت: زیاده خواهی در مال، حرص و آز انسان را به این گناه بزرگ مبتلا می کند. خداوند می فرماید: «وَمَن يُوقَ شُحَّ نَفْسِهِ فَأُولَـٰئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ»، کسانی که از بخل نفس خود، مصون و محفوظ گردند، قطعاً رستگارند. در روایتی از پیامبر ـ صلی الله علیه و سلم ـ نقل شده که فرمود: شکم فرزند آدم را چیزی جز خاک پر نمی کند.
مولوی شیخ جامی گفت: مسئله دیگر، مسئله سود و رباست که حرام قطعی است، اما متاسفانه در جامعه بسیاری از افراد بدان مبتلا هستند. خداوند می فرماید: يَمْحَقُ اللَّـهُ الرِّ‌بَا وَيُرْ‌بِي الصَّدَقَاتِ، خداوند برکت ربا را و اموالی را که ربا با آن بیامیزد نابود می‌کند و ثواب صدقات را و اموالی را که از آن بذل و بخشش شود فزونی می‌بخشد. خداوند با رباخوار اعلام جنگ می کند؛ «فأْذَنُوا بِحَرْ‌بٍ مِّنَ اللَّـهِ وَرَ‌سُولِهِ» رسول الله – صلی الله علیه و سلم- می فرمایند: سودخورنده، سوددهنده، کاتب، شاهد و… همه اینها در گناه سود شریکاند.در حدیث دیگری آمده است: یک درهم سود، که شخص در حالی که می داند سود است، بگیرید برابر با سی و شش زنا است.
امام جمعه خیرآباد افزود: بزرگان گفته اند اگر در بین یک قوم سه مریضی و آفت ظهر نماید، آن قوم از نظر اخلاق و دین نابود خواهند شد. اول: کمی در وزن که سبب قطع رحمتهای الهی می شود. دوم: زنا که سبب به وجود آمدن امراض لاعلاج می شود. و سوم: سود و ربا که سبب قتل و غارت می گردد. پیامبر – صلی الله علیه و سلم- در شب معراج افرادی را دیدند که شکمهای آنان مثل حوض است و در آن مارها و عقربهاست. رسول- صلی الله علیه و سلم- پرسیدند: اینها چه کسانی هستند و گناهشان چیست؟ گفته شد: آنها رباخوارانند. امروز برخی معاملات عجیبی در جامعه است که کالا اصلا در وقت معامله وجود ندارد. مثلا طرفین معامله می گویند: فرض بگیریم جنس وجود دارد. آن را به فلان قیمت معامله می کنند.! در حالی که در معالمه شرعی باید کالا موجود باشد، نه اینکه ما یک شی فرضی را مبیع قرار دهیم و معامله کنیم.
مولانا شیخ جامی در پایان یادآور شد: راه علاج و پرهیز از حرام خواری توجه به سوی خدا و یاد مرگ است.
منبع: انوار وب (سایت رسمی حوزه علمیه انوارالعلوم خیرآباد)