مولانا فاروقی، امام جمعه اهل‌سنت بیرجند، در خطبه‌های نماز جمعه (8 فروردین 1392) پس از تلاوت آیه مبارکه «لَقَدْ مَنَّ اللَّهُ عَلَى الْمُؤْمِنينَ إِذْ بَعَثَ فيهِمْ رَسُولاً مِنْ أَنْفُسِهِمْ يَتْلُوا عَلَيْهِمْ آياتِهِ وَ يُزَكِّيهِمْ وَ يُعَلِّمُهُمُ الْكِتابَ وَ الْحِكْمَةَ وَ إِنْ كانُوا مِنْ قَبْلُ لَفي ضَلالٍ مُبينٍ» مطالبی پیرامون جایگاه سنت رسول الله (صلی الله علیه وسلم) ایراد نموده و فرمودند: همه علمای امت اسلامی معتقدند که همان‌گونه قران کریم وحی الهی است، سنت پیامبر (صلی الله علیه وسلم) نیز وحی الهی است، چرا که خداوند متعال می‌فرمایند: «وَمَا يَنْطِقُ عَنِ الْهَوَى إِنْ هُوَ إِلَّا وَحْيٌ يُوحَى» در واقع الفاظ و معانی قرآن عظیم الشأن بر پیامبر نازل شده و پیامبر (صلی الله علیه وسلم) نیز بدون هیچ‌گونه دخل و تصرفی آن را به امتیان رسانده‌اند. قرآن کریم در آیات متعددی این مهم را بیان نموده است؛ «وَأَنْزَلْنَا إِلَيْكَ الذِّكْرَ لِتُبَيِّنَ لِلنَّاسِ مَا نُزِّلَ إِلَيْهِمْ وَلَعَلَّهُمْ يَتَفَكَّرُونَ»، «هُوَ الَّذي بَعَثَ فِي الْأُمِّيِّينَ رَسُولاً مِنْهُمْ يَتْلُوا عَلَيْهِمْ آياتِهِ وَ يُزَكِّيهِمْ وَ يُعَلِّمُهُمُ الْكِتابَ وَ الْحِكْمَةَ وَ إِنْ كانُوا مِنْ قَبْلُ لَفي ضَلالٍ مُبينٍ»، «وَ أَنْزَلَ اللَّهُ عَلَيْكَ الْكِتابَ وَ الْحِكْمَةَ وَ عَلَّمَكَ ما لَمْ تَكُنْ تَعْلَمُ وَ كانَ فَضْلُ اللَّهِ عَلَيْكَ عَظيماً» منظور از حکمت در این آیه “سنت” است و کتاب و سنت لازم و ملزوم یکدیگرند، یعنی کسی که به سنت معتقد نباشد به قرآن اعتقاد ندارد و منکر قرآن همان منکر سنت است.
امام جمعه اهل‌سنت بیرجند در ادامه افزودند: خداوند متعال در بسیاری از آیات کریمه بسیاری از مسائل را به صورت مجمل بیان نمودند و شرح و چگونگی و کیفیت آن را بر عهده پیامبر (صلی الله علیه وسلم) گذاشته‌اند؛ «وَأَنْزَلْنَا إِلَيْكَ الذِّكْرَ لِتُبَيِّنَ لِلنَّاسِ مَا نُزِّلَ إِلَيْهِمْ» مثلا خداوند متعال در قرآن کریم می‌فرمایند: «وَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَآتُوا الزَّكَاةَ» اما در هیچ جای قرآن نحوه و چگونگی نماز یا تعداد رکعات نماز و اوقات آن را بیان نکرده‌اند و آن را به عهده رسول خود گذاشته اند و اگر پیامبر را این ابلاغات را برای ما بیان نکرده و به شرح مسائل مجمل قرآن نمیپرداختند ما مسلمانان بلاتکلیف بودیم و نمی‌دانستیم که در مورد مسائل شرعی خود چگونه عمل کنیم. جدای از نماز و زکات در همه مسائل شرع از قبیل روزه، حج، ارث و… نیز مسئله همان‌گونه است. لذا خداوند متعال می‌فرمایند: «لَقَدْ كانَ لَكُمْ في رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ لِمَنْ كانَ يَرْجُوا اللَّهَ وَ الْيَوْمَ الْآخِرَ وَ ذَكَرَ اللَّهَ كَثيراً» و نیز رسول الله (صلی الله علیه وسلم) می‌فرمایند: «صَلُّوا كَمَا رَأَيْتُمُونِي أُصَلِّي» یا « خُذُوا عَنِّي مَنَاسِكَكُمْ» و…
مولانا فاروقی در تشریح سنت خاطرنشان کردند: سنت پیامبر (صلی الله علیه وسلم) عبارت است از قول و سخن ایشان، عمل و رفتار مبارک، و تقریرات ایشان که شامل تاییدات و انکار نکردن عملی که در مقابل ایشان انجام می‌گرفت، می‌باشد. در نتیجه سنت مکمل قرآن و جزء لاینفک آن است. خداوند متعال در قرآن کریم بر تمسک به پیامبر (صلی الله علیه وسلم) دعوت نموده و می‌فرمایند: «لَقَدْ كانَ لَكُمْ في رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ لِمَنْ كانَ يَرْجُوا اللَّهَ وَ الْيَوْمَ الْآخِرَ وَ ذَكَرَ اللَّهَ كَثيراً» و «قُلْ إِنْ كُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُوني يُحْبِبْكُمُ اللَّهُ وَ يَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ وَ اللَّهُ غَفُورٌ رَحيمٌ» یا «وَ ما آتاكُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَ ما نَهاكُمْ عَنْهُ فَانْتَهُوا» از این آیات کریمه نتیجه می‌گیریم که اطاعت از خداوند عین اطاعت از پیامبر (صلی الله علیه وسلم) است و اطاعت از پیامبر (صلی الله علیه وسلم) عین اطاعت از خداوند متعال است و این خود در آیه‌ای دیگر از آیات کریمه قرآن تبلور دارد آنجا که می‌فرماید: «مَنْ يُطِعِ الرَّسُولَ فَقَدْ أَطاعَ اللَّهَ وَ مَنْ تَوَلَّى فَما أَرْسَلْناكَ عَلَيْهِمْ حَفيظاً»
مدیر حوزه علمیه الصدیق در ادامه با اشاره به احادیثی که بیانگر لزوم اطاعت از پیامبر(صلی الله علیه وسلم) هستند، اظهار داشتند: تمام رفتار، اخلاق و گفتار پیامبر دستورات الهی است. خداوند متعال می‌فرمایند: «فَإِنْ تَنازَعْتُمْ في شَيْءٍ فَرُدُّوهُ إِلَى اللَّهِ وَ الرَّسُولِ إِنْ كُنْتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَ الْيَوْمِ الْآخِرِ ذلِكَ خَيْرٌ وَ أَحْسَنُ تَأْويلاً» یعنی اگر اختلافی در بین شما مسلمانان صورت پذیرفت آن را فقط و فقط به نزد کتاب خدا و سنت رسول الله ارجاع دهید و تنها راه حل اختلافات مومنین و ایجاد وحدتِ عمل استفاده از دو منبع گرانب‌های کتاب‌الله و سنت رسول‌الله است و برای اینکه تفسیر غلطی از این آیه مبارکه صورت نپذیرد رسول الله (صلی الله علیه وسلم) در آخرین سفرشان قبل از رحلت در حجة الوداع فرمودند: «تَرَكْتُ فِيكُمْ أَمْرَيْنِ، لَنْ تَضِلُّوا مَا تَمَسَّكْتُمْ بِهِمَا: كِتَابَ اللَّهِ وَسُنَّةَ نَبِيِّهِ» اگر شما انسان‌ها به این دو منبع متمسک شوید هرگز گمراه نخواهید شد.
مولانا فاروقی در ادامه به اهتمام و حساسیت حضرت علی- کرم الله وجهه- نسبت به اتباع از سنت اشاره نمودند و گفتند: حضرت علی (رضی الله عنه) نسبت به اهتمام و تبعیت از سنت پیامبر (صلی الله علیه وسلم) بسیار حساس بودند و تنها چیزی را که سبب نجات انسان می‌دانستند سنت پیامبر (صلی الله علیه وسلم) بود. ایشان در خطبه 205 می‌فرمایند: من پیرو کتاب خدا و سنت پیامبر اویم. و در خطبه 110 می‌فرمایند: «وَ اِقْتَدُوا بِهَدْيِ نَبِيِّكُمْ فَإِنَّهُ أَفْضَلُ اَلْهَدْيِ وَ اِسْتَنُّوا بِسُنَّتِهِ فَإِنَّهَا أَهْدَى اَلسُّنَنِ وَ تَعَلَّمُوا اَلْقُرْآنَ فَإِنَّهُ أَحْسَنُ اَلْحَدِيثِ» و باز در خطبه 176 می‌فرمایند: «وَ أَنَّ مَا أَحْدَثَ اَلنَّاسُ لاَ يُحِلُّ لَكُمْ شَيْئاً مِمَّا حُرِّمَ عَلَيْكُمْ وَ لَكِنَّ اَلْحَلاَلَ مَا أَحَلَّ اَللَّهُ وَ اَلْحَرَامَ مَا حَرَّمَ اَللَّهُ» یعنی می‌خواهند بفهمانند که دین خداوند در حیات مبارک پیامبر (صلی الله علیه وسلم) تکمیل شده و هیچ‌گونه نقصی ندارد و این تفسیری است از آیه مبارکه «الْيَوْمَ يَئِسَ الَّذينَ كَفَرُوا مِنْ دينِكُمْ فَلا تَخْشَوْهُمْ وَ اخْشَوْنِ الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دينَكُمْ وَ أَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتي وَ رَضيتُ لَكُمُ الْإِسْلامَ ديناً فَمَنِ اضْطُرَّ في مَخْمَصَةٍ غَيْرَ مُتَجانِفٍ لِإِثْمٍ فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحيمٌ» لذا هر آنچه فرد یا افرادی بعد از پیامبر (صلی الله علیه وسلم) از نزد خود به دین مبین اسلام نسبت بدهند بدعت است و بدعت گمراهی است و عاقبت بدعت، آتش جهنم است. حضرت علی- کرم الله وجهه- در نامه 23 می فرمایند که سنت پیامبر (صلی الله علیه وسلم) را ضایع نکنید. در نتیجه می‌بینیم که حضرت علی رضی الله عنه در همه احوال انسان‌ها را ترغیب و تشویق به تبعیت از سنت پیامبر (صلی الله علیه وسلم) می کنند و محروم‌ترین افراد را کسانی می دانند که از سنت پیامبر محروم‌اند.
امام جمعه محترم اهل‌سنت بیرجند با ذکر حدیث «عَلَيْكُمْ بِسُنَّتِي وَسُنَّةِ الْخُلَفَاءِ الرَّاشِدِينَ الْمَهْدِيِّينَ بَعْدِي عَضُّوا عَلَيْهَا بِالنَّوَاجِذِ» سخنان خود را پیرامون ثمرات عمل به سنت ادامه دادند و فرمودند: پیامبر (صلی الله علیه وسلم) می‌فرمایند: راه نجات بعد از من در هنگام اختلاف، سنت من و سنت خلفای راشدین بعد از من است. یکی از ثمرات عمل و تبعیت از سنت پیامبر این است که تفرقه و اختلاف در میان امت مسلمان پیش نمی‌آید. پیامبر (صلی الله علیه وسلم) می‌فرمایند که در آخر زمان امتم به 73 فرقه تبدیل خواهند شد و همه آنها در آتش خواهند بود به جز یک فرقه که ناجیه می‌باشند و آنها کسانی‌اند که پیرو و دوستدار من و یاران من‌اند و به من و یارانم اعتماد نموده و کوچکترین بی‌احترامی نسبت به ما ندارند؛ «وَسَتَفْتَرِقُ أُمَّتِي عَلَى ثَلَاثٍ وَسَبْعِينَ فَرَقَةً, كُلُّهَا فِي النَّارِ إِلَّا مِلَّةً وَاحِدَةً» قَالُوا: وَأَيُّ مِلَّةٍ تَنْفَلِتُ مِنَ النَّارِ؟ قَالَ: «مَا أَنَا عَلَيْهِ وَأَصْحَابِي».
خطیب جمعه اهل‌سنت بیرجند تاکید کردند: از دیگر ثمرات پیروی از سنت، محبوب بودن نزد خداوند متعال و غفران و آمرزش گناهان است؛ «قُلْ إِنْ كُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُوني يُحْبِبْكُمُ اللَّهُ وَ يَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ وَ اللَّهُ غَفُورٌ رَحيمٌ» و در این زمینه بایستی گفت که شعار، ملاک نیست و کسی که اظهار محبت پیامبر و خداوند را می‌کند باید در عمل این را نشان دهد. این که بگوییم دوستدار خدا و رسول او و یاران رسول خداییم و بعد نافرمانی بکنیم قبول نیست و این دلیل بر محبت نمی‌شود، بلکه باید در عمل دوستدار خدا و رسولش باشیم. از مهمترین ثمرات عمل به سنت این است که در این زمانه فساد که سنت‌های پیامبر رو به فراموشی می‌رود احیاگر سنت‌های رسول الله (صلی الله علیه وسلم) باشیم. لذا بر ماست که تابع سنت پیامبر بوده و آن را در زندگی خود پیاده نماییم، چون حیات ما مسلمانان در پیاده کردن سنت پیامبر (صلی الله علیه وسلم) است.
مولانا فاروقی در پایان به ذکر سخنی از حضرت انس بن مالک پرداختند و گفتند: حضرت انس- رضی الله عنه- می فرمایند: «سنت نبی (صلی الله علیه وسلم) مانند کشتی نوح است که هر کس آن را در زندگی خود پیاده کند نجات می‌یابد.»
منبع: پایگاه اطلاع‌رسانی مسجدالنبی اهل‌سنت بیرجند
دیدگاههای کاربران