اشاره: شیخ‌الاسلام مولانا عبدالحمید همواره بر لزوم دوری از جنگ و خشونت و ایجاد فضای گفتمان و مذاکره تاکید داشته و شنیدن حرف مردم و رسیدگی به مشکلات آنها توسط حکومت‌ها را بهترین راه مبارزه با گسترش افراط‌گرایی و خشونت‌طلبی در جهان می‌دانند.
پایگاه اطلاع‌رسانی اهل‌سنت ایران (سنی آنلاین) در این خصوص گفتگویی با ایشان ترتیب داده است که در ادامه می‌خوانید.
سنی آنلاین: شما در سخنرانی های اخیر خود در مجامع جهانی و ملی بر “گفتمان” به عنوان یک راه‌حل اساسی برای برون رفت از چالش ها و بحران‌های جهان اسلام تاکید کرده اید. دلایل شما برای کارایی و ثمربخش بودن این شیوه چیست؟
مولانا عبدالحمید: جهان اسلام امروز با حالت فو قالعاده خطرناکی مواجه است. اختلافات میان مسلمانان گسترش یافته و ناامنی ها زیاد شده اند. جهان اسلام با چالش های متعددی از جمله حملات انتحاری، ترور، کشتار، تکفیر و… مواجه شده است. مردم در برخی کشورهای اسلامی به شکل بی رحمانه و تاسف باری قتل عام می شوند. در چنین شرایطی بهترین راه گفتمان و شنیدن حرف مخالفان و مذاکره روبرو است.
سنی آنلاین: ریشه های این خشونت ها از نظر شما چه می توانند باشند؟
مولانا عبدالحمید: خشونت، خشونت به وجود می آورد. حتی ملت هایی که خشونت طلب نیستند و اندیشه جنگ با هیچ ملت دیگری را ندارند در زمان تحمیل جنگ با آن مقابله می کنند. حقکشی ها و اجحاف ها و تبعیض ها از دیگر عوامل ترویج خشونت اند.
یکی از مسایل مهمی که به ناامنی ها دامن می زند تضییع حقوق اقلیت‌های قومی، دینی و مذهبی در کشورهای مختلف است. اگر آزادیهای دینی و مذهبی و آزادی فرهنگی ملتها و اقوام و ادیان به رسمیت شناخته شوند و خواسته های قانونی همه برآورده شود و حرمتشان حفظ شود دلیلی برای خشونت باقی نمی‌ماند. در کشورهایی که تنوع قومیتی و مذهبی وجود دارد، بهترین راه حفظ اتحاد و انسجام مردم و حاکمیت صلح و قانون و تشکیل حکومت‌های فراگیر است که همه اقوام و مذاهب در آن مشارکت داشته باشند.
سنی آنلاین: آیا با فتواهای مذهبی می توان از گسترش خشونت ها جلوگیری کرد؟
مولانا عبدالحمید: بنده معتقدم که راه حل این مشکلات با فتوا نیست، بلکه بهترین راه این است که حکومت‌ها متقاعد شوند که حقوق اقلیتها را به رسمیت بشناسند و همه را در قدرت شریک کنند، از شایستگان بدون تبعیض استفاده کرده و هر کشوری مسایل داخلی خود را با مذاکره و گفتمان با مخالفان حل کنند. به طور مثال در عراق مردمی که کشته می شوند، از هر قوم و مذهبی، عراقی هستند. وقتی در آنجا درگیری بوجود می آید همه آسیب می بینند و شهرهایشان ویران می شوند. در سوریه هم زندگی مردم این کشور نابود شده و بسیاری از آنان جان خود را از دست داده اند، اما اگر در هر یک از این کشورها گروههای مختلف با یکدیگر بنشینند و حرف همدیگر را گوش کنند و حکومت‌های فراجناحی و فرامذهبی تشکیل داده و با هم متحد شوند، دیگر جایی برای دخالت خارجی ها و گروههای افراطی و تندرو باقی نمانده، صهیونیست و استکبار فرصتی برای دسیسه های خود پیدا نمیکنند.
هر کشوری باید با توجه به شرایط خاص خود راه حل مخصوص به خود را پیدا کنند، اما آنچه برای همه کشورها می تواند مفید باشد مذاکره، گفتمان و شنیدن حرف مخالفان است و همه کشورها مانند عراق، افغانستان، مصر و… می توانند از این راهبرد کلی متناسب با شرایط کشورشان بهره ببرند. ما بسیار خوشحالیم که پاکستان با طالبان وارد مذاکره شده است.
سنی آنلاین: نقش جمهوری اسلامی ایران در این میان چه می تواند باشد؟
مولانا عبدالحمید: جمهوری اسلامی با توجه به اهمیت کشورمان در حل منازعات منطقه ای می تواند نقش مهمی داشته باشد و طرفین را مستقیما یا از طریق شخصیتهای علمی و سیاسی، دانشگاهیان و… از میان اقشار مختلف شیعه و سنی به پای میز مذاکره بکشاند و باب گفتمان را باز کند.
سنی آنلاین: تاثیر علمای مذهبی در راه‌حل گفتمان تا چه حد می تواند دارای اهمیت باشد؟
مولانا عبدالحمید: علمای سرشناس و مطرح جهان اسلام باید با حکومت‌های منطقه و طرفهای درگیر مذاکره کرده و به مسئولیت سنگین خود برای حل مشکلات جهان اسلام عمل کنند.
سنی آنلاین: آنچه رئیس جمهور ایران در مجمع عمومی سازمان ملل با عنوان “جهان عاری از خشونت” مطرح کرد آیا با واقعیت نزدیک است؟
مولانا عبدالحمید: اینکه همه کشورها طرح رئیس جمهور ایران را پذیرفتند جای امیدواری دارد، اما ساختن چنین جهانی بدون گسترش عدالت و رسیدگی به حقوق اقلیتها امکان پذیر نیست.
سنی آنلاین: فضای داخل ایران را بعد از روی کار آمدن دولت جدید چگونه ارزیابی می کنید؟
مولانا عبدالحمید: اکنون فضای گفتمان در ایران حاکم است و سخن مخالفان شنیده می شود. مذاکره با قدرتهای بزرگ در رابطه با انرژی هسته ای جریان دارد. به نظر بنده این‌ها نقطه قوت و نشان حکومتی مردمی است. حکومت‌های استبدادی از مذاکره و گفتمان و شنیدن حرف مردم در هراس‌اند. در کشورهای توسعه یافته این مسائل عادی است و به حقوق اقلیت‌های توجه خاصی دارند و آنها را به خوبی مورد توجه قرار می‌دهند.
سنی آنلاین: ارزیابی شما از وضعیت مصر چیست؟
مولانا عبدالحمید: متأسفانه در مصر حاکمیت مردمی با کودتای نظامی از بین رفت و نظامیان ظلم بزرگی به مردم این کشور کردند. آنچه در تاریخ مصر باقی می ماند این است که ارتشی که باید کشور را از تهدیدات خارجی حفظ کند به جان مردمش افتاده است، البته هیچ ارتش و حکومتی تا آخر نمی تواند در مقابل مردم بایستد و با آنان مقابله کند و در نهایت باید به خواسته مردم تن داده و باید انتخابات آزادی را که اسلامگرایان، دموکراتها، لیبرالها، لائیکها و مسیحیان در آن مشارکت داشته باشند بپذیرند.
در همان زمانی که آقای محمد مرسی نیز به عنوان رئیس جمهور انتخاب شده بود، بنده در نامهای سرگشاده وی را دعوت به تشکیل حکومتی فراگیر کردم که همه در آن مشارکت داشته باشند. بنده در آن نامه نوشتم که اسلام باید با تدبیر و به تدریج حاکم شود. البته اکنون نیز درست نیست که ملت مصر از انقلابشان صرف‌نظر کنند، بلکه باید به نظامیان فشار بیاورند تا به خواسته مردم تن بدهند.
سنی آنلاین: سازمانهای بین المللی اسلامی چه نقشی می توانند در پیشبرد راهبرد گفتمان و مذاکره در جهان اسلام داشته باشند؟
مولانا عبدالحمید: شاید برخی از سازمانهای اسلامی نتوانند در مسایل سیاسی زیاد دخالت کنند. بعضی از سازمانها در برخی کشورها ممکن است حق دخالت در مسایل سیاسی را نداشته باشند. اما سازمانهایی مانند سازمان کنفرانس اسلامی این ظرفیت را دارد و می تواند موفق عمل کند. البته بنده اعتقاد دارم اگر چنین حرکتی از سوی علمای مطرح دنیا که دارای جایگاه خاصی هستند به صورت خودجوش و البته به شرط همکاری دولتها و حمایت گروهها و سازمانهای اسلامی شکل بگیرد موثر خواهد بود.
سنی آنلاین: تحلیل جنابعالی در مورد مشکلاتی که اخیرا در ترکیه بوجود آمده است چیست؟
مولانا عبدالحمید: تحلیل بنده در مورد ترکیه این است که کشورهای قدرتمند و غرب از بیداری اسلامی احساس نگرانی کرده و از آنجا که می بینند ترکیه و ایران دو پایگاه اصلی حامی بیداری اسلامی هستند و بسیاری از رهبران بیداری اسلامی میخواهند ترکیه را الگوی خود قرار دهند، مشکلاتی را برای این کشور ایجاد کرده اند تا اسلام میانه رو و نرم را از بین ببرند و دولت اسلامگرای این کشور را به چالش بکشند. بخش بزرگی از فشارهایی که بر ایران وارد می کنند نیز بخاطر همین مسائل است.
دیدگاههای کاربران