انقلاب تونس، به عنوان طلیعه دار انقلابهای خاورمیانه، اولین خیزش مردمی بود که بساط دیکتاتوریت را از این کشور اسلامی برچید و در ادامۀ آن مردم دیگر کشورهای اسلامی نیز انگیزۀ تغییر نظامهای مستبد حکام، که سالیان متمادی ملتها را در خفقان شدید قرار داده بود، در آنها صدچندان شد، به طوری که این انگیزۀ خود را عملی کرده به میادین و خیابانها ریختند.
انقلاب تونس بالاخره با همت و پشتکار ملت این کشور، موفق شد تا “زین العابدین بن علی”، دیکتاتور سابق این کشور، را مجبور به ترک منصب ریاست جمهوری و فرار از این کشور نماید.
اما نکته بسیار مهم و اساسی انقلاب تونس، و دیگر انقلابهایی که به پیروزی رسیده اند و یا هنوز ادامه دارند، این است که پس از انقلاب، مطالبات و خواسته هایی که انقلابیون به خاطر آنها مبارزه کرده و قربانی داده اند، محقق گشته و کسانی که در رأس انقلابها قرار گرفته اند اوضاع جاری در کشور را در نظر گرفته و با توجه به اوضاع و احوال اقشار مختلف ملت، که متشکل از ادیان، مذاهب و تفکرات مختلف هستند، قوانین و سیاستهای اجرایی کشور را برنامه ریزی نمایند.
اختلافی که اکنون بین گروههای اسلامی تونس در جریان است، درباره تصریح به شریعت در قانون اساسی این کشور می باشد.
گروهی به همان ماده گذشته قانون اساسی که در آن تصریح شده است که (اسلام دین رسمی کشور و دولت است.) اکتفاء کرده و نیازی به افزودن بند جدیدی نمی بینند. اما گروهی دیگر تاکید دارند که باید بند جدیدی به قانون اساسی کشور افزوده شود که در آن به شریعت و اجرای احکام شرعی تصریح و تاکید شود.
خواسته گروه دوم بیشتر با شور و حماسه جوانان انقلابی و مسلمان سازگاری دارد، همچنین نگرانی های مسلمانان این کشور را مبنی بر حذف و یا کم رنگ کردن دین پس از انقلاب از سوی برخی برطرف می کند.
اما خواسته گروه اول با اوضاع فعلی تونس و شرائط به وجود آمده در آن همخوانی بشتری دارد. این گروه معتقدند که باید به تدریج و با نرمی به پر رنگ کردن ارزشهای دینی پرداخت و از برخورد برحذر بود.
تصریح به اجرای شریعت در قانون اساسی تونس دغدغه اصلی اکثر مسلمانان این کشور است.
اما باید رأی عامه مردم در نظر گرفته شود و از این نکته هم نباید غافل بود که اکتفا به همان ماده قبلی قانون اساسی هیچ منافاتی با خواسته این گروه ندارد، نیز خواسته گروه اول که در آن انعطاف و مراعات شرائط فعلی تونس بیشتر به چشم می خورد، با روش سیاسی پیامبر صلی الله علیه وسلم بیشتر سازگاری دارد. حضرت ام المومنین عائشه رضی الله عنها می فرماید: پیامبرهیچگاه بین دو کار قرار نگرفتند مگر اینکه آسان ترین آن دو را انتخاب کردند.
در صلح حدیبیه هنگامی که مشرکین از نوشتن کلمه «رسول الله» در صلح نامه جلوگیری کردند و گفتند که باید به نوشتن «محمد بن عبدالله» اکتفا شود، آیا پیامبر از اسلام دست برداشت؟ و از ادامه راه منصرف شد و یارانش را رها کرد؟
این در حالی بود که اکثر صحابه در آن زمان از خود عکس العمل نشان دادند و از پذیرفتن صلح ناراحت بودند. حتی که حضرت عمر بن خطاب- رضی الله عنه- به پیامبر گفت: آیا در دینمان ذلت را بپذیریم؟ اما نتیجه چه شد؟ این تعامل پیامبر با مشرکین و در نظر گرفتن اوضاع و شرائط، منجر به انتشار هرچه بیشتر اسلام و تثبیت نظام مسلمانان شد.
جان کلام اینکه اصول و ثوابت اسلام معلوم و مشخص هستند، اما پیاده کردن آنها در جامعه نیاز به دانش و فهم نبوی دارد.
در پایان واقعه تاریخی را نقل می کنیم که می تواند الهام گر پیامها و درسهای مهمی برای ما در اوضاع کنونی باشد. حضرت عمربن عبدالعزیز زمانی به خلافت رسید که مسلمانان از منهاج خلافت راشده منحرف شده بودند و در حقوق مردم ظلم و تعدی صورت می گرفت و حقوقشان پایمان می شد. روزی فرزند ایشان، عبدالملک، که جوانی صالح و پرهیزگار بود، خطاب به پدرش گفت: «چرا در اجرای امور و احکام اسلامی این قدر تأنی و تاخیر می کنید؟ به خدا سوگند! اگر من و تو در راه حق را در دیگهای جوشان بیندازند، من پروا نمی کنم.»
اما پدر مجرّب و حکیمش به او گفت: «پسرم زیاد عجله نکن! خداوند در دو مقطع ضررهای شراب را بیان کرد و در مقطع سوم آن را تحریم کرد. من می ترسم که مردم را یک دفعه به پذیرفتن حق وادار کنم و آنها هم یک دفعه آن را رد کنند و این کار سبب فتنه شود.» اینجا است که تفاوت بین دانش و حکمت عمر بن عبدالعزیز و شور و حماسه پسرش واضح می شود. این نکته هم قابل ذکر است که عمربن عبدالعزیز تنها یک حاکم مسلمان نبود بلکه یک عالم دینی و از محدثین آن دوران به شمار می رفت.
درس دیگری که این واقعه به ما می آموزد این است که اجرای گام به گام و تطبیق تدریجی احکام همانطور که در عصر نبوی جریان داشت، همچنان ادامه دارد و این موضع عمر بن عبدالعزیز با جایگاه علمی و سیاسی اش خود دلیل محکمی بر این مدعاست.
دیدگاههای کاربران