دیدار دانشجویان اهل سنت کشور با علما و اندیشمندان، با عنوان “سدۀ 15؛ طلوع بیداری اسلامی و عدالتخواهی، افول استبداد و خودمحوری”، صبح روز پنجشنبه 7 اردیبهشت91 در محل مسجد جامع مکی زاهدان برنامه های خود را آغاز نمود.
در ابتدای این جلسه باشکوه “قاری اسماعیل رستاخیز”، از قاریان مشهور استان سیستان و بلوچستان، با تلاوت زیبا و جذاب خویش این نشست معنوی را مزین نموده و فضای منور و معنوی آن را صدچندان کرد.
پس از تلاوت قرآن یکی از دانشجویان به قرائت مقاله ای پرداخت. وی در ابتدای مقاله خود به جانفشانیها و قربانی های مسلمانان صدر اسلام اشاره ای کرد و موج بیداری و انقلابهای کشورهای اسلامی را مرهون و نتیجه زحمات و مجاهدتهای آنان دانست.
ایشان در ادامه تزکیه و دوری از غرور و خودخواهی را از مهمترین عوامل مؤثر در پیشرفت انسان، به ویژه نسل جوان و تحصیلکرده، عنوان کرد. وی “عدم توجه کافی به علوم تجربی و فنی” را از عوامل عقب ماندگی مسلمانان در زمینه های اقتصادی خواند. “توجه به کتاب و سنت و عمل به رهنمودهای خدا و رسول” از دیگر مواردی بود این دانشجوی محترم در مقاله خود به آن پرداخته و حاضرین در جلسه را یادآور شد.
برنامه بعدی این نشست اجرای سرودی در مورد قرآن و نعت پیامبر اکرم صلی الله علیه وسلم توسط گروه سرود “محبان صحابه” و نیز ارائه مقاله ای تحت عنوان “سخنی با دانشجویان” توسط محمد یوسفی، یکی از طلاب دوره حدیث دارالعلوم زاهدان بود. ایشان در مقاله خود ضمن ابراز خوشحالی و خرسندی خود و دیگر طلاب از حضور دانشجویان، به اهمیت ارتباط این دو قشر مهم و حیاتی جامعه اسلامی و نقش مؤثر و مفید این ارتباط در جهت پیشبرد اهداف و برنامه های اسلامی تاکید کرد. وی همچنین به مستغنی بودن تاریخ و تمدن اسلامی در طول تاریخ و خوشه چین بودن تمدن غرب، از برنامه ها و تمدن اسلامی در قرون متمادی اشاره کرد و به دانشجویان حاضر در جلسه یادآور شد که به جای تکیه به تولیدات و تألیفات اروپا و همه تن خود را محتاج دستاوردهای آنان دانستن، به مطالعه و بررسی تاریخ پرافتخار اسلام و جامع و کامل بودن آن پرداخته و از برنامه ها و تعالیم قرآن و سنت در جهت پیشرفت و ترقی در زمینه های مختلف بهره برداری نمایند.
سخنرانی شیخ التفسیر مولانا محمد عثمان- حفظه الله-
پس از قرائت مقاله، شیخ التفسیر “مولانا محمدعثمان”، مدیر حوزه علمیه مدینة العلوم خاش و امام جمعه این شهرستان، به ایراد سخن پرداخت. ایشان سخنان خود را با تلاوت آیات «نَحْنُ نَقُصُّ عَلَيْكَ نَبَأَهُم بِالْحَقِّ إِنَّهُمْ فِتْيَةٌ آمَنُوا بِرَبِّهِمْ وَزِدْنَاهُمْ هُدًى* وَرَبَطْنَا عَلَى قُلُوبِهِمْ إِذْ قَامُوا فَقَالُوا رَبُّنَا رَبُّ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ لَن نَّدْعُوَ مِن دُونِهِ إِلَهًا لَقَدْ قُلْنَا إِذًا شَطَطًا» [کهف: 13-14] آغاز کرد.
وی در بخشی از سخنان خود خاطرنشان کرد: یکی از دلایلی که خداوند متعال واقعه گروهی از جوانان را در سوره کهف به تفصیل ذکر می فرماید این است که این جوانان متصف به چهار خصلت بودند: 1ـ ایمان؛ 2ـ استقامت بر ایمان و حک شدن ایمان بر صفحه قلوبشان؛ 3ـ گفتن کلمه حق در مقابل حاکم ظالم زمان؛ 4ـ استعانت و استمداد خواستن از الله تعالی در تمام زمینه ها.
مولانا عثمان در ادامه تشریح آیه تلاوت شده گفت: از آنچه در این آیه ذکر شده اینگونه برداشت می شود که قلوب جوانان مانند تخته و صفحه ای صاف و پاک است که اگر چیزی بر روی آن حک شده و نوشته شود، برای همیشه باقی خواهد ماند و از بین نخواهد رفت. به همین صورت وقتی ایمان بر صفحه قلب جوانان نوشته و حک شود برای همیشه باقی خواهد ماند و هیچ چیزی نمی تواند آن را پاک کند و از بین ببرد، همان طور که ایمان بر قلوب صحابه حک شد و برای همیشه در قلوب آنها ماند و هیچ چیزی نتواست آن را پاک کند. قرآن کریم در توصیف صحابه تصریح می فرماید: «وَلَكِنَّ اللَّهَ حَبَّبَ إِلَيْكُمُ الْإِيمَانَ وَزَيَّنَهُ فِي قُلُوبِكُمْ وَكَرَّهَ إِلَيْكُمُ الْكُفْرَ وَالْفُسُوقَ وَالْعِصْيَانَ أُوْلَئِكَ هُمُ الرَّاشِدُونَ» [حجرات: 7]
وی در ادامه افزود: قرآن کریم در توصیف جوانان کهف می فرماید: «إنهم فتیة آمنوا بربهم و زدناهم هدیً» اگر چه این جوانان، فرزندان وزراء، بزرگان و اهل علم بودند، اما قرآن عظیم الشأن ایمان به پروردگار را جزو مهمترین ویژگی آنها ذکر می کند و می فرماید: «إنهم فتیة آمنوا بربهم» آنها جوانانی بودند که به پروردگارشان ایمان آوردند.
مدیر حوزه علمیه مدینة العلوم خاش در پایان سخنان خود با بیان جایگاه صحابه رضوان الله علیهم اجمعین و قوت ایمانی آنها پرداخت و خاطرنشان کرد: در قرآن کریم، پس از بیان اوصاف صحابه آنحضرت صلی الله علیه وسلم، آیه ای آمده است که در مورد مشاجرات صحابه به عنوان فصل الخطاب قرار می گیرد. خداوند متعال در این آیه می فرماید: «وَنَزَعْنَا مَا فِي صُدُورِهِم مِّنْ غِلٍّ إِخْوَانًا عَلَى سُرُرٍ مُّتَقَابِلِينَ» [حجر: 47] لذا این آیه فصل الخطاب و فیصله در موضوع مشاجرات صحابه است، که با وجود این آیه دیگر کسی حق ندارد در مورد این موضوع حکمی صادر کرده و فیصله نماید.
پس از اتمام سخنرانی مولانا محمد عثمان، گروه سرود “انصار” سرودی را در نعت پیامبر اکرم صلی الله علیه وسلم اجرا نمود و پس از اجرای سرود، یکی از دانشجویان که کتاب گرانسنگ «ماذا خسر العالم بإنحطاط المسلمین» (کند و کاوی بر اوضاع جهان و….) را به رشته نظم درآورده بود، اشعاری از این نظم را قرائت کرد.
سخنرانی مولانا محمد قاسم- حفظه الله-
سخنرانی متفکر برجسته اهل سنت ایران؛ مولانا مفتی محمدقاسم قاسمی، سردبیر فصلنامه بین المللی ندای اسلام و ریاست دارالافتای دارالعلوم زاهدان، آخرین برنامه بخش اول نشست دیدار دانشجویان اهل سنت ایران با علما و اندیشمندان بود.
مولانا قاسمی پس از بیان فراز و نشیبهایی که تاریخ اسلام با آنها مواجه بوده است، خاطرنشان کرد: در قرن نوزدهم جهان اسلام در خواب بسیار عمیقی فرو رفته بود، این در حالی بود که جهان غرب تازه از خواب بیدار شده بود و با استفاده از تجربه های گذشته پله های ترقی را یکی پس از دیگری طی می کردند و در صدد گسترش دامنه قدرتشان بودند.
ایشان در ادامه به برنامه های جهان غرب برای نیل به اهدافش پرداخت و گفت: اروپائیان برای رسیدن به اهداف استعمارگرایانه خود جهان اسلام را هدف قرار دادند. آنها برای تضعیف هر چه بیشتر امت اسلامی سه نقطه حساس و استراتژیک را هدف قرار دادند؛ یکی “شبه قاره هند” بود ک این منطقه از وسعت زیادی برخوردار بوده و یکی از پرجمعیت ترین کشورهای جهان بشمار می رفت. دومین منطقه مورد هدف جهان غرب، مرکز فکری و فرهنگی جهان اسلام، یعنی کشور “مصر” بود. سومین هدف استعمارگرایانه اروپا کشور “ترکیه”، مرکز خلافت اسلامی، بود. استعمارگران غربی از راه تجارت و کمپانی شرقی نیروهایشان را به این شبه قاره وارد کردند. در مصر به مراکز فرهنگی و دانشگاهها نفوذ کرده و فکر و فرهنگ مسلمانان این دیار را مورد هجمات و حملات فرهنگی خویش قرار دادند. در ترکیه نیز با سقوط خلافت اسلامی بزرگترین ضربه را به مسلمانان وارد کردند.
سردبیر فصلنامه ندای اسلام در ادامه افزود: اروپائیهایی که در کشورهای اسلامی نفوذ کرده بودند با روشهای مختلف توانستند جوانان جامعه اسلامی، به ویژه قشر دانشجو و تحصیلکرده، را هدف قرار داده و در آنها تأثیرگذار شوند؛ آنها دانشجویان را به دانشگاههای اروپا فرستادند و در آنجا به شستشوی مغزی آنان پرداخته و حس بیگانگی و حتی بدبینی نسبت به دین، مذهب و فرهنگ اسلامی را در فکر آنان پروراندند و آنها را روانه مشرق زمین کردند. اینجا بود که وقتی دانشجویان تربیت یافته در دانشگاههای اروپا به کشورشان برگشتند، تبدیل به دشمنان دین و مذهب شدند و مظاهر اسلامی و علما را مورد تحقیر و استهزاء قرار دادند، و فرهنگ و تمدن بیگانه غربی را جایگزین فرهنگ و تمدن اصیل اسلامی کردند. نتیجه این تفکر این شد که جهان اسلام همواره دریوزه گر و محتاج غربیان باشد.
مفتی محمد قاسم در ادامه با توجه به عنوان جلسه دیدار دانشجویان با علما (سدۀ 15؛ طلوع بیداری اسلامی، افول استبداد و خودمحوری) به بیداری اسلامی در خاورمیانه اشاره کرد و گفت: باید از بیداری اسلامی بوجود آمده در خاورمیانه پاسداری و صیانت شود؛ برای حفاظت از بیداری اسلامی باید نکاتی مدنظر قرار گیرند که برخی از آنها عبارتند از: 1ـ الگوبرداری از قرآن، سنت و سلف صالح؛ 2ـ اعتدال و میانه روی؛ 3ـ اسلامی بودن این حرکات و انقلابها؛ 4ـ اجرای عدالت و دوری از ظلم؛ 5ـ زهد و خداترسی حکام جدید؛ 6ـ تربیت افراد متخصص و متعهد؛ 7ـ اهتمام به تبلیغات و رسانه ها.
مولانا محمدقاسم در پایان سخنان خود متذکر شد: بزرگترین خطری که این انقلابها را تهدید می کند این است که مبادا این “بیداری اسلامی” تبدیل به “بیزاری اسلامی” شود، و این خطر زمانی است که به نکات فوق توجه نشود.
اختتامیه نشست دیدار دانشجویان اهل سنت ایران با علما و اندیشمندان در زاهدان پس از نماز مغرب با تلاوت آیاتی از کلام الله مجید توسط قاری ابومصطفی سالارزهی، استاد قرائت و تجوید دارالعلوم زاهدان، آغاز شد.
سخنرانی شیخ الاسلام مولانا عبدالحمید- حفظه الله-
پس از تلاوت کلام الله مجید، حضرت شیخ الاسلام مولانا عبدالحمید، امام جمعه اهل سنت زاهدان و مدیریت محترم حوزه علمیه دارالعلوم زاهدان به ایراد سخن پرداخت.
مولانا عبدالحمید در بخش اول سخنان خود با تلاوت آیه «ومن یرغب عن ملة إبراهیم إلا من سفه نفسه و لقد اصطفیناه فی الدنیا و إنه فی الاخرة لمن الصالحین.» حضرت ابراهیم علیه السلام را شخصیتی بزرگ و عظیم توصیف کرد که تمام ادیان و مذاهب به ایشان احترام می گذارند و منتسب بودن به این شخصیت را از افتخارات بزرگ دانست.
ایشان دین اسلام و مسلمانان را منتسبان اصلی به ابراهیم علیه السلام عنوان کرد و گفت: یهودیان، مسیحیان و مشرکین خود را ابراهیمی می گفتند و به این انتساب افتخار می کردند، اما الله تعالی در قرآن تصریح می کند و می فرماید: «ما کان إبراهیم یهودیا ولانصرانیا ولکن کان حنیفا مسلما و ما کان من المشرکین» ابراهیم از همه خرافات و کجرویها به دور بود و بر صراط مستقیم و دین حنیف قرار داشت. و در ادامه می فرماید: «إن أولی الناس بإبراهیم للذین اتبعوه و هذا النبی والذین امنوا» خداوند ادعای همه ادیان و فرق را رد می کند و می فرماید که نزدیک ترین افراد به ابراهیم پیروان ابراهیم و سپس پیامبر بزرگوار اسلام و پیروان او هستند. لذا مسلمانان با ملت ابراهیم یکی هستند و هیچ تفاوتی با هم ندارند.
ایشان در ادامه خاطرنشان کرد: در آیه ای که خدمت شما تلاوت شد الله تعالی کسانی که از دین ابراهیمی رویگردانی می کنند را انسانهای سفیه و نادان معرفی می کند، اگر چه در ظاهر فیلسوف و مخترع و سیاستمدار باشند. لذا مطلب اصلی این آیه این است که بشر برای یک هدف آفریده شده است و آن ایمان به خداوند و تذلل و عاجزی در بارگاه او و پیروی از صراط مستقیم است. بشر برای تن پروری، شکم پرستی، مادیات، تکنولوژی، ساخت نیروی هسته ای و بکارگیری رایانه ها آفریده نشده، بلکه تمامی اینها و بقیه مخلوقات مثل آسمان، ماه، خورشید، ستاره ها، همه و همه برای بشر آفریده شده اند و در خدمت او هستند. ! انسان دارای جایگاه بسیار رفیع و بلندی است و خداوند او را بعنوان خلیفه خودش معرفی کرده است و بخاطر همین جایگاه بود که به ملائکه دستور داد تا در مقابل حضرت آدم سجده کنند، چون حضرت آدم برای هدف بسیار بزرگی آفریده شده بود و آن معرفت ذات باری تعالی و دلدادگی به اوست. هر کس خدا را بشناسد، فرقی نمی کند که چوپان باشد یا بیسواد، او انسانی عارف، دانشمند و روشنفکر است، اما کسی که خدا را نشناسد، اگر چه در دنیا دانشمند و فیلسوف باشد، باز هم طبق تصریح قرآن او انسانی جاهل و نادان است.
مدیر حوزه علمیه دارالعلوم زاهدان در ادامه خطاب به دانشجویان گفت: توصیه بنده به شما دانشجویان این است که معرفت الهی را کسب بکنید. اما این را هم بدانید که تنها معرفت کافی نیست. در این آیه خداوند درباره حضرت ابراهیم می فرماید: «إذ قال له ربه أسلم قال أسلمت لرب العالمین» حضرت ابراهیم در مقابل امر الهی تسلیم شد و اطاعت و فرمانبرداری اختیار کرد. شما نیز فرمانبردار و مطیع الله تعالی باشید و دین اسلام را محکم بگیرید. چون این دین بهترین دین و مورد پسند خداوند است. توصیه دیگر این است که به قرآن عامل باشید، چون قرآن آخرین کتاب الهی و خلاصه و چکیده دیگر کتب آسمانی است. قرآن معجزه دیروز، امروز و فردای اسلام است. به نمازها نیز پایبند باشید و نماز قضا نکنید، چون نماز آخرین توصیه پیامبر به امتش بود.
ایشان تخصص در علوم را عامل پیشرفت و ترقی ملتها عنوان کرد و گفت: نکته دیگری که برای شما دانشجویان بسیار حائز اهمیت است، کسب تخصص در علوم مختلف است، زیرا هیچ ملتی پله های پیشرفت و ترقی را نپیموده مگر اینکه در علم و دانش تخصص حاصل کرده است. همه علوم، چه علوم دینی و چه علوم عصری؛ همه لازمی اند، کشورهای توسعه یافته به علوم و اختراعات خود افتخار می کنند، اما این را بدانید که اگر شما به این علوم و اختراعات دست حاصل نمایید، بر دیگر ملتها برتری می یابید زیرا، شما دین و شریعت دارید که دنیا تشنه آن است. لذا اگر شما دانشجویان عزیز به این دین چنگ بزنید حیات مبارکه به دست می آورید و عزت از دست رفته تان را باز خواهید یافت.
اهل سنت یک واقعیت در کشور هستند و باید دیده شوند
مولانا عبدالحمید در بخش دوم سخنان خود به بیان برخی مسایل روز پرداخت. ایشان با اشاره به برخی محدودیتهای اعمال شده بر این جلسه گفت: عده ای از مسئولین استانی می گویند که شما باید برای دیدار دانشجویان اهل سنت درخواست مجوز بدهید. زیرا نشست ما را غیرقانونی می دانند. در حالیکه این دیدار در راستای وحدت حوزه و دانشگاه است و نه یک همایش بلکه دیداری است که به علت مشغله درسی ما و دانشجویان گرامی در هر سال یکبار انجام می شود و فاقد هرگونه شعار، قطعنامه و بیانیه است. استدلال ما بر این است که این دیداری معنوی است که در مسجد و خانه خدا برگزار می شود و هیچ یک از تعاریف کنفرانس، همایش و متینگ و … در مورد آن صدق نمی کند. آنچه در این دیدار مطرح می شود چیزی جز دعا و نیایش و گفتمانی معنوی و تشویق دانشجویان به ادامه مسیر دانش اندوزی و فراگیری علم نیست. قطعا چنانچه ما بخواهیم کنفرانس یا همایشی برگزار کنیم درخواست مجوز خواهیم داد و بیانیه منتشر خواهیم کرد و به طرح مطالبات خود خواهیم پرداخت.
مولانا عبدالحمید افزود: در هیچ جای دنیا چنین چیزی نیست که شهروندی برای سفر به یکی از نقاط کشورش و دیدار با هموطنانش نیاز به مجوز و گذرنامه داشته باشد. متاسفانه برخی تنگ نظریها و کوته فکریها باعث شد تا بسیاری از دانشگاهیان ما امروز نتوانند در این دیدار شرکت کنند. ما از مسئولین نظام و استان می خواهیم اهل سنت را ببینند. ما یک واقعیت در این کشور هستیم. اگر چه برخی آمار اهل سنت را 10 درصد و برخی 30 تا 35 درصد اعلام می کنند اما به طور واقع بینانه و بر اساس تحقیقات ما، اهل سنت ایران حداقل 20 درصد یعنی یک پنجم جمعیت کشور را تشکیل می دهند. همانگونه که شیعه یک واقعیت است و کسی نمی تواند حق و حقوق شیعه را انکار کند، اهل سنت نیز واقعیتی هستند که باید دیده شوند.
امام جمعه اهل سنت زاهدان گفت: عده ای به مسئولان کشور گزارش داده اند که اهل سنت خطر بالقوه ای برای نظام اسلامی هستند و اجازه ندهید آنان با یکدیگر ارتباط داشته باشند. ما از این افراد سفیه به نزد خداوند شکایت می کنیم. اهل سنت هیچگونه خطری برای کشور نیستند. اهل سنت برای نظام جمهوری اسلامی فرصت هستند. ما چیزی فراتر از قانون نمی خواهیم و در صورتی که حقوق ما رعایت شود و نظام، نه در شعار، بلکه در عمل به مطالبات و خواسته های اهل سنت توجه کند، جوانان ما را استخدام نماید و نگاه یکسانی در واگذاری مسئولیتها نسبت به اهل سنت وجود داشته باشد، اهل سنت می توانند بهترین نقش را در جهان برای تحکیم وحدت اسلامی داشته باشند.
مولانا عبدالحمید در ادامه گفت: اهل سنت در مسیر افراط نیستند. راه ما را راه اعتدال، اندیشه و عقل است. ما بر تامین حقوق قانونی و آزادیهای مذهبی خود پافشاری می کنیم و معتقدیم اهل سنت در هر دانشگاه و پادگان نظامی باید بتوانند آزادانه نماز جماعت و عبادات دینی خود را به جای بیاورند. سخن ما در اینگونه مجالس همیشه سخن وحدت و ترغیب به دین بوده و هست. در جلسات ما هرگز سخنی علیه شیعه و در جهت تفرقه بیان نشده است. ما خیرخواهانه و دلسوزانه می گوئیم که نظام باید مذاهب، اقوام، ادیان و حتی مخالفین خود را ببیند و صدای همه را بشنود. صدای کسانی را که در زندانها هستند بشنود و ببیند که چه می گویند. این درخواست ما از همه کشورهایی است که مانند مصر، تونس، یمن و لیبی انقلاب آنها به پیروزی رسیده و یا در راه پیروزی هستند که هر حزب و جناحی که در این کشورها به قدرت رسید باید سعه صدر و دید وسیع داشته باشد. حقوق ادیان یهودی و مسیحی و … و حقوق بشر را رعایت کنند. به مسئولین خودمان نیز همین ندا را می دهیم که راه بقا و پایداری در وسعت دید و رعایت حقوق همه مردم است.
امام جمعه اهل سنت زاهدان گفت: باید خیرخواه از بدخواه و انسان صادق از منافق جدا شود. ما منافق نیستیم. ما نه به کسی تهمت زده ایم و نه اهانت و ناسزایی بر کسی روا داشته ایم. و امیدواریم که دانشجویان ما در آینده چنین مشکلاتی نداشته باشند و بتوانند آزادانه و به راحتی در چنین مراسمی شرکت کنند. دانشجویان آینده سازان این مملکت هستند و باید به آینده امیدوار باشند.
مولانا عبدالحمید در ادامه خطاب به دانشجویان گفت: علم را به خاطر معیشت و مادیات تحصیل نکنید. با این انگیزه به فراگیری علم بپردازید که به جامعه خدمت کنید. عده ای از دانشجویان اهل سنت این پرسش را مطرح کرده اند که زمانیکه ما را استخدام نمی کنند برای ادامه تحصیل انگیزه ای نداریم. پاسخ من به آنان این است که شما نباید دانش را به خاطر مدرک و استخدام فرا بگیرید. انگیزه شما برای ادامه تحصیل باید بیشتر از دیگران باشد. زیرا شرایط همیشه اینگونه باقی نمی ماند و خداوند این شرایط را تغییر می دهد. دانشجویان خواهر و برادر عزت جامعه ما هستند و عفت و پاکی و رعایت مسایل اخلاقی و التزام آنها به شریعت مایه سربلندی ماست. و آن روز دور نیست که شما بتوانید همسان با دیگران به جامعه خدمت کنید و در جامعه تاثیرگذار باشید.
امام جمعه اهل سنت زاهدان گفت: توجه داشته باشید که دنیا وفا ندارد. خودکامگی، استبداد و دیکتاتوری محکوم به فناست. همانگونه که در طول تاریخ و تا کنون دیکتاتورهایی مانند قذافی، مبارک و … به همت بیداری زنان و جوانان سرنگون شدند. دانشجویان در دانشگاهها باید در صحنه علم و عمل و اخلاق و تعهد و مسئولیت پذیری بدرخشند. برای هر ملتی لازم و ضروری است که هویت مذهبی و قومی خود را حفظ کند. ما به دنبال این نیستیم که یک شیعه را سنی کنیم اما می خواهیم هویت مذهبی خودمان حفظ شود. من در سفری به تاجیکستان دیدم که طلاب تاجیکی که در ایران بودند لباس محلی ما را در آنجا پوشیده اند. من به آنان اعتراض کردم و گفتم شما باید لباس و هویت تاجیکی خود را حفظ کنید. اسلام نیامده است که لباس ملتها را تغییر دهد. هر ملتی دو هویت قومی و مذهبی دارد. لباس هر قومی هویت قومی آن ملت است و باید هویت قومی و مذهبی را پاسداری کند. هر ملتی که هویت نداشت آن ملت مرده است. کرد، بلوچ، ترک، ترکمن و فارس و … باید در حین برادری هویت خود را حفظ کنند. قانون اساسی نیز بر حفظ زبانهای قومی تاکید کرده است، اگر چه به آن عمل نمی شود. اینکه شیعه با دست باز، و سنی با دسته بسته نماز بخواند مشکلی نیست، چون هر دو عبادت پروردگار را انجام می دهند، ولی هیچ کسی حق ندارد جلوی نماز خواندن کسی دیگر را بگیرد.
جلسه دیدار دانشجویان اهل سنت زاهدان با علما و اندیشمندان، شامگاه پنجشنبه 91/2/7 با سخنرانی و دعای پر سوز و گداز مولانا عبدالحمید و اقامۀ نماز عشا در مسجد جامع مکی به پایان رسید.
در حاشیه جلسه
جلسه دیدار دانشجویان اهل سنت با علما و اندیشمندان علاوه بر برنامه های اجرا شده در جلسه اصلی، برنامه های جانبی و حواشی ای را نیز در بر داشت که برخی از آنها عبارتند از:
1ـ برنامه پرسش و پاسخ بین علما و دانشجویان؛ که بعد از ظهر پنجشنبه تا نماز مغرب ادامه داشت؛
2ـ برگزاری نمایشگاه کتاب در صحن حوزه علمیه دارالعلوم زاهدان؛
3ـ مسابقه مشاعره؛
4ـ جلوگیری از شرکت دانشجویان برخی مناطق و استانها در جلسه دیدار دانشجویان اهل سنت با علما و اندیشمندان.