- سنی آنلاین - http://sunnionline.us/balochi -

اسلامی‌ئێن ملکان سکّی تهنا گو اێر جنَگ ؤ یک ۆ آدگرا ترندێن هبر داتنا جوڑ نه‌بیَنت/ دمگے اثردارێن اسلامی‌ئێن ملکان په جهان اسلامے سکّیان گرانێن چارگے گندنت

شیخ‌الاسلام مولانا عبدالحمید مان زاهدان جمعه نمازے دیوانا (28 شهریور 1399/ 18 سبتمبر 2020)، گو اشاره به امارات ۆ بحرین منّگنامه‌وے امضا کنگا په رهوت گو اسرائیلا، آیرا شه «اسلامی ملکان ناتپاکی‌ئے آسراتا» زانته ۆ ضمن اێشی که اسلامی‌ئێن ملکان سۆگه‌ءِ کرت که شه یک ۆ آدگرے ترندێن هبر دیگا پلگار کننت، دمگے اثردارێن اسلامی‌ئێن ملکان تأکید کرت که په جهان اسلامے سکّیانِ گِیشّێنگا گرانێن چارگے گندنت.

 په زاهدانِ اهل‌سنتے جمعه‌وے پیشنمازے کارگسے هال‌رسانی‌ئے بنجاهے سرهالا، شیخ‌الاسلام مولانا عبدالحمید درشان کرت:

ناتپاکی ۆ جتایی‌ئے که لهتێن شه اسلامی‌ئێن ملکانِ نیاما کپته بژن ۆ اپسوز داریت؛ لهتێن شه اسلامی‌ئێن ملکان وتی رهوتا گو اسرائیلا جوڑ کرته ۆ اے باروا منّگنامه امضایش کرته ۆ دگه بازێن اسلامی‌ئێن ملکے آوانِ اے کارا په تْرندی پسه داته.

واجه‌ئا دیمترا کیش کرت: به منی دیدانکا هاس گو اسلامی‌ئێن ملکان اێر جنگ ۆ ترندێن هبر په یک ۆ آدگرے باروا اے سکّی گِیشّێنگَ نبیت، بلین اسلامی‌ئێن ملکان سرۆک چو جمهوری اسلامی ایران، ترکیه، عربستان ۆ آدگه دمگے هژدری ۆ اثردارێن ملک گو وت نندنت ۆ په اسلامی‌ئێن ملکان سکّی ۆ جیڑه‌ئان تۆجل ۆ چارگے گندنت.

زاهدان جمعه‌وے پیشنمازا گوشت: نونێن جاور، ناتپاکی ۆ جتایی‌ئے آسرات‌انت که اسلامی ملکان نیاما هست ۆ دشمن هم شه اے ناتپاکیان په وتی سۆبا کارمرزَ کننت. مسلمانان ۆ اسلامی‌ئێن ملکان آبرو، فلسطینِ استمانے سۆبایی ۆ تیوگێن هند ۆ دمگے امنیتا گێشترێن ۆ ٹوهترێن لٹا را شه ناتپاکی ۆ جتایی وارته.

واجه‌ئا وتی هبرانِ دێمترا دراینت: اسلامی‌ئێن ملکان ناتپاکی بائد گو گپ ۆ گال ۆ پکرا گِیشّێنگ بینت. پچے اسلامی‌ئێن ملکان سرۆک یک ۆ آدگرے دێما جهلَ نیایند ۆ گو وت راستَ نیاینت؟! پچے اسلامی‌ئێن ملکَ نتواننت وتی سکّیانَ وتی جندے دێما گیش ۆ گیوار کننت ته امریکا ۆ روسیه ۆ دگه ملکے بێت ۆ سکّیانش گیشّێنیت؟!

مولانا عبدالحمید درشان کرت: اسلامی‌ئێن ملکان بائد وتی سکّیانَ وت گیشّێننت ۆ اے بابتا اسلام ۆ مسلمان ۆ جهان اسلامے سۆبمندیانَ دلگۆش کننت ته اے چیڑه گیشّێنگ بینت.

زاهدانِ میتگے کرّے مردم اے وارے ارزشتا زاننت که مپتێن سند ۆ پروانه‌کارَ دَیَنت

شیخ‌الاسلام مولانا عبدالحمید ماں دگه بهرے شه وتی هبران گوشت: گو شهرداری ۆ بیناد مسکنے هوربند ۆ استانداری‌ئے همکاریا ٹوهێن رهبندے په زاهدان کرّے ڈیهانِ مشکلانِ جوڑ کنگا هِلَّگ بوته.

زاهدان جمعه‌وے پیشنمازا ماں اے رهبندے گیش ۆ گیوارا گوشت: ماں اے رهبندا په آن گسان که زاهدانِ کرّے ڈیهان جوڑ بوتگنت ۆ سند ندارنت، مپتا سند ۆ پروانه‌کار دیگ بینت. همےپێم په آ گسان که گو استانداردانِ نادلگوشیا جوڑ بوتگنت هم 25 میلیون بےبدل ۆ 50 میلیون وام داتگَ بینت که وامے بابتا گو دارالافتای زاهدانا هبر بوته که شرعیتے مطابقا دیگ بیت.

واجه‌ئا گیش کرت: امیت‌وارن که زاهدان میتگے درێن مردم هاس شیراباد، قاسم‌آباد، کریم‌آباد ۆ آدگه ڈیهان، اے وارے ارزشتا زاننت و زوت په سند ۆ پروانه‌کارے گرگا برونت، پچے که اێرگێن گێگے بلکێن دوارگ گیر مه‌یَیت ۆ آیوکا ای کانود بدل بیت ۆ مردم مجبور بینت که په سند ۆ پروانه‌کارے گرگا ٹوهێن زرے دینت.

مولانا عبدالحمید به زاهدان ۆ چهبار کرّے هلک ۆ کلّگانِ گسان سندے سکّیان اشاره کرت ۆ گۆشته: پێشا که سندے هرچ په زاهدان ۆ چهبارِ کرّے هلک ۆ کلّگانِ گسان ارزانت آ کلّگانِ مردمان بےواکی کرت ۆ سندش نگپت، بلێن نون سندے هرچ باز برزنت ۆ کسّےءِ وسَ نرسیت. امێت دارن که بنیاد مسکنے سرمستر په اے سکّیا هم چارگے گندیت.

زاهدان جمعه‌وے پیشنمازا گو اشاره به علیرضا تابش، انقلاب اسلامی‌ئے بنیاد مسکنے سرمسترے نیادا گو واجها ماں زاهدانا گوشت: وختِنته که من شه ملکے بنیاد مسکن انقلاب اسلامی‌ئے سرمسترا په آیی دلگۆش به اے استانے سکّی ۆ هاس زاهدان ۆ چهبارِ حاشیه‌نشین ۆ کرّ نندوکانِ سکّیان، شه آیی مننت‌واری کنین.

واجه‌ئا همےپێم گوشت: البت که اے کیمتانَ که بنیاد مسکنا په زاهدان ۆ چهبارِ کرّے ڈگار ۆ گسان اێر کرته عادلانه نه‌وَنت، مردمانِ لوٹ اێشنت که اے کیمتان عادلانه بَینت ته آ مردم که گسَے مشکل دارنت تواننت اے هرچانَ دینت.

پِس ۆ ماسے حقانِ کِمار ۆ دلگوش شه گرد مردمان حقان دێمترائنت

شیخ‌الاسلام مولانا عبدالحمید ماں ائولی بهر شه وتی هبران گو اشاره به دین اسلامے تأکیدا په مردمانِ حقان کمار کنگا، «پت ۆ ماتے» حقا را شه گرد مردمانِ حقان دێمترا زانت ۆ په نیکی گو پس ۆ ماسا سکّ سؤگه‌ءِ کرت.

شیخ‌الاسلام مولانا عبدالحمید پد شے آیه‌وے وانگا «وَقَضَىٰ رَبُّكَ أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا إِيَّاهُ وَبِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَانًا ۚ إِمَّا يَبْلُغَنَّ عِنْدَكَ الْكِبَرَ أَحَدُهُمَا أَوْ كِلَاهُمَا فَلَا تَقُلْ لَهُمَا أُفٍّ وَلَا تَنْهَرْهُمَا وَقُلْ لَهُمَا قَوْلًا كَرِيمًا» [اسراء: 23] درّاینته: یکے شه هژدری‌ئێن حقان که الله‌ءِ پاکا به انسانے اگده‌ئا هشته «پت ۆ ماتے حق»انت. شه «توحیدا» پد که الله‌وے ٹوهترێن حقنت، الله‌ءِ پاکا په پس ۆ ماسے حقا باز سۆگه‌ءِ کرته.

واجها درشان کرت: اسلام دینے که آیی تها انسانی حقان پوره کمار کنگ بوتگنت ۆ پس ۆ ماسے حق شه گرد انسانانِ حقان دێمترائنت. الله تعالی پت ۆ ماتے حقے کساسا به هچ انسانےءِ حقا تأکید نکرته، ته اودا که پس ۆ ماسے حقا را شه نمازا هم دێمترِ آۆرته؛ «وَإِذْ أَخَذْنَا مِيثَاقَ بَنِي إِسْرَائِيلَ لَا تَعْبُدُونَ إِلَّا اللَّهَ وَبِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَانًا وَذِي الْقُرْبَىٰ وَالْيَتَامَىٰ وَالْمَسَاكِينِ وَقُولُوا لِلنَّاسِ حُسْنًا وَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَآتُوا الزَّكَاةَ ثُمَّ تَوَلَّيْتُمْ إِلَّا قَلِيلًا مِّنكُمْ وَأَنتُم مُّعْرِضُونَ» [بقره: 83] الله تعالی شه بنی‌اسرائیلان عهد گپت که پد شه «توحیدا»، انسانی‌ئێن حقانا ۆ پد شه انسانی‌ئێن حقان «نمازا» کمار کننت ۆ ماں انسانی‌ئێن حقان لڑے تها پس ۆ ماسے حقا را اوّلا آۆرته.

واجه‌ئا «نیکی گو پس ۆ ماسا» را هژدری زانت ۆ گوشته: صحابه کرام رضی‌الله‌عنهم په گهترێن کردارانِ کنگا هرْسِشَ داشت، شه آ واجه‌ئا سۆجش کرت: گهترێن کردار گجام‌انت؟ واجه‌ئا پرمایش کرت: نماز. صحابه‌ئان دْوارگ سۆج کرت: شه آیی ۆ پد؟ واجه‌ئا پرمایش کرت:‌ پس ۆ ماسے هزمت. صحابه‌ئان سۆج کرت: شه آیی ۆ پد؟ واجه‌ئا پرمایش کرت: جهاد ماں الله‌ئے راها. برابر گو اے روائِتا پس ۆ ماسے هزمت شه جهادا هم هژدری‌ترنت. اگه پت ۆ مات مۆکل مه‌دیَنت زهگَ نتوانت په علمَے کٹتنا به دینی وانگجاه ۆ شهدربرجاهان بروت یا جهاد کنت، پچے که پس ۆ ماسے هزمت وت جهادے.

دارالعلوم زاهدان سرمسترا زهگانَ په تأکیدِ گوشت: پت ۆ ماتانا وار زانِت، آوانَ په مال ۆ دنیاوے پارَئا دلسیاه مکنت، په مالا پسا قسم مدئت ۆ آیرا به آمیدگسا مکشّت. ٹگار ۆ مالانش بها مکنت ۆ مه لَپاشِتِش. پس ۆ ماسے هزمت ٹوهترێن نێکی‌ئنت که الله‌ئے وشنودیا کٹت ۆ ماں قبر ۆ قیامتے روچا شمے رکّگے سوَبَ بیت.

مولانا عبدالحمید وتی هبرانِ دێمترا به «صله رحمَے» ارزشتا ماں اسلاما اشاره کرت ۆ گوشته: صله رحم ۆ گند ۆ نند گو سیاد ۆ وارثان یکِ دگرے شه پیغمبری‌ئے رهبند ۆ اسلامے هژدری‌ئێن تعلیماتاننت. وختے که هرقل شه ابوسفیان که انگت مسلمان نبوتت، سۆجِ کرت که آخرین‌ئێن پیغمبر شما را به چه چیزے پرمانَ کنت؟ ابوسفیان گوشت: به صله رحم، راستی ۆ پاکدامنیا. پمیشا یکے شه پیامبر صلّی‌الله‌علیه‌وسلمے هژدری‌ئێن رهبندان که خُبی ۆ خیر ۆ رکّگا را په دنیاوا ٹێکی‌ءِ آۆرت، اێشت که مردم «نیکی گو پس ۆ ماس»، «صله رحم» ۆ دگه ادبی ۆ باوری‌ئێن خُبی‌ئانه کِمار کننت.

زاهدان جمعه‌وے پیشنمازا درشان کرت: به وتی نزّیکێن سیادان سر جنت، اگه بێوسنت مددش کنت، ناجوڑنت په دیستِنَه‌اش بِرَئت ۆ آوانَ وشّال کنت. سیادان دیستن ۆ ناجوڑانِ سر جتن یکے شه جمعه‌وے گهترێن کرداراننت.

واجه‌ئا گوشت: یکے شه دنیاوے باز جْوانێن ثمران «مِهبت»‌انت. گو سیاد ۆ پَلّےمردم ۆ گردان مهبت کنت ۆ گو آوان گو نیکێن ادبا استات ۆ نشت کنت. گو مردمانْ دێم‌په‌دێم بیگ گو گَل ۆ دێم‌پاچیا وت عبادتے.