- سنی آنلاین - http://sunnionline.us/balochi -

مامورانی بے رهبندیں تیرگواری سوب بوتگ که استان ءِ مردم پریشان ببنت

سنی‌آنلاین| «سوخت‌ ءِ کار وبار» و آئی ءِ مسایل مدتے انت که استان سیستان‌وبلوچستانا پیش آتکگ. مردمانی بیکاری چه یک کِرّے و ترندیں کانودانے که په سوخت کشّوکاں ایر کنگ بنت چه یک کِرّے اے سرحال ءِ حساسیتی چند برابر کنائینتگ. سوخت ءِ کاروالا چه «بیکاریا» نالاننت و گوشنت چه اے راها زند گوازیننت و لُنکهے نگن وتی پروزنگ ءِ سرا برنت و ذمه واراں وتی نیمون «راهی تاوان باری گوں غیر مجازیں سُرعتا» و «گاڑیانی پلاکانی کَرَّگا» پیش کتگ.
واجه شیخ‌الاسلام مولانا عبدالحمیدا باز برا هور گوں رننده یانی سفارش کنگا په اشی که راننده یے قانون ءِ هیالداریا بکننت، چه ناجایزیں سُرعت ءِ روگ ءِ پهریز کنگا و چه پلاکانی کرّگ ءِ پهریز کنگا، چه ذمه واراں لوٹوک بوتگ که مردمانی بیکارے مشکلا سرپد ببنت و داں اے اَڑءِ حل بیگا گوں راننده یاں «مدارا» بکننت.
گوں دلگوش په اے بنگپ ءِ اهمیتا و همے وڑا گوں اے گُڈی تیرگواریا که سوب بوتگت ماں زاهدان ءِ بلوار کشاورزا یک ورنایے کشگ ببیت، «سنی‌آنلاینا» گپ و ترانے گوں واجه مولانا عبدالحمیدا انجام داتگ که دیمترا وانِتی.👇🏼

په شمئے خیالا چیا لهتے چه مردماں ماں استان سیستان‌وبلوچستانا په «سوخت‌بری ءِ» کارا گلائیشنت؟
ـ «بیکاری»، «گُژنگی» و «ناداری» ماں مُلکا کوکار کنت، چیا که ماں اے استانا کارجاه و شغلے نیست انت، کِشت و کِشار و مالداری ڈُکالے سوبا کم ترّتگ و همے وڑا تحریم و گرانی په اے مشکلاں گیش کنگ بوتگ. اے بابتا سوخت ءِ کار و بار اگر چه شغلے نهنت؛ البت لهتے چه مردماں ناداری واستا و اے واستا که حلالیں نانے په لوگا بیارانت دیم په اے کارا شُتگنت. مردماں مواد مخدرءِ جاها که شریعت و قانونی نمَنّنت، سوخت ءِ کارا کننت.

ذمه واراں گوں اے نیمونا که «راهی تاواناں ماں غیرمجازیں سُرعتا» و « گاڑیانی پلاکانی کَرَّگا» په سوختءِ کاروالایاں سکّیں کانوداش ایرکتگ. شمئے دیدانک اے بابتا چے انت؟

ما ذمه وارانی پریشانیاں سرپدیں و مدام راننده و سوخت ءِ کاروالایاں ما گوشتگنت، بلے بایدانت بےکاریں ورنایانی مشکل و پریشانیانا هم درک بکنیں که لهتے چه آیاں چه لاچاریا و بےکاریا «سوخت‌کشی» کنگنت.

شمئے دیدانک په ذمه وارانی پریشانی ءِ گار بیگاچے انت؟
مئے پیشنهاد اش انت که اے بابتا دیوانانے گرگ ببنت و ماں اے دیواناں په توافق برسنت که مردماں گوں هُردیں گاڑیاں بِل که سوخت ءِ کارا کننت و کسے آیانی دیمگیر مبیت و آیاں تیر کنگ مبنت. ذمه واراں اے چیز رسمے جار بجننت داں سوخت ءِ کاروالا چه اے بیما که باراِش «قاچاق» انت گوں غیرمجازیں سُرعتا راه مَرَوَنت و پلاکاں مَکَرَّنت. البت مردم هم قانون ءِ هیالداریا بکننت ؛ سرعت غیرمجازاِش مبیت، پلاکاں مکَرَّنت وبے گواهینامه والا فرمان ءِ پُشتا مَنِندَنت.
خلاصه اش انت که چه مئے دیدا مردمانی بیکاری و اقتصادی مشکلاں ماں سیستان و بلوچستان ءِ استانا «بحرانے انت» که باید انت په اے بحرانی شرایطاں «مدیرت بحران» برجم دارگ بیت داں مردمانی بیکاری ءِ اَڑ و آیانے که روزگارے نیست انتش و چاگرد ءِ فشار ءِ چیراانت، بررسی کنگ ببنت و په اے جنجالانی کم بیگا راهکار پیش کنگ ببیت.
یکے چه استان ءِ پتانسیلاں اے استان ءِ دراجیں سیمسر و مرزاننت. ماں اے حالتا بایدانت که مرزاں پچ کنگ ببنت و صادرات و ورادات و مرزی بل و سدلاں کنگ ببنت؛ مدیران و مسئولاں په اے مسئله یاں دلگوش گور بکننت.

ذمه واراں، سوخت‌ والایان راهی تاوانانی سوب زاننت، ماں حالے که استان ءِ تها اِستانداریں راه نیست انت. شمئے دیدانک اے بابتا چے انت؟
قتل‌ و کُشتاران و راهانی تها تیرگواری چه جاده هانی تصادف و چپّاں سِلّ تراِنت. اے کارانا مئے دشمناں په وت مدرک گرانت، اے وڑیں کاراں په وتا منانک زاننت و مردماں تحریک کننت و لوٹنت مُلکا آشوب جوڑ بکننت، ما نباید دشمن ءِ دستا مدرک به دیئیں داں مردمانا په ما تحریک مکننت.
البت بین‌شهری راهاں هم ماں سیستان‌وبلوچستان ءِ استانا استاندارد نهنت که سوب بوتگنت راهانی تها بازیں تاوان پیش کیت و روچ و شپ چند نفر ءِ جان گرگ بیت. باز برا چه ذمه واراں لوٹگ بوتگ که استان ءِ راهاں دو بانده بکننت داں چه راهی تاواناں کم کنگ ببیت.

یکے چه کاراں که استان ءِ مردمانی پریشان و پدرد کنائینتگ، بے رهبندیں تیرگواری کنگنت په «سوخت‌ والایاں. اے بابتا شمئے خیال چے انت؟
بلے. چیزے که ما و استان ءِ مردمانی پریشاں کتگ، بے قانونیں تیرگواری انت. پیشامدے که زاهدان ءِ بلوار کشاورزا پیش آتک، زانگ بوت که نه گاڑیا قاچاق مان بوتگ و نه سلاحے، بلکیں راننده بے گواهینامه یے بوتگ و په مامور ءِ ایستا دلگوشی گور نکتگ و تتکگ، په تیر جنگ و کشگ بوتگ.
منی خیالا دیم په رانندها تیرگواری قانون ءِ خلاف و گوں امنیتا ضدّاِنت. اگه جاهے ماموراں په تیر ءِ جنگا لاچار بنت گڑا گاڑی ءِ ٹَیرا په تیر مان ببندنت. په ماشین ءِ گرگا ابید تیرگواریا دگه راه هم هست انت؛ بایدانت دگه فکرے کار بندگ ببیت. من دلجماں که هچ ذمه وارے گوں اے رهبندا موافق نهنت.
مامورا اجازت نیست که په گازائیل ءِ خاطرا دیم په گاڑیا تیر بجنت و مردماں بِکُشیت.ذمه واراں باید انت مردمانی مشکل و پریشانیا حل بکننت. چیا که مردم کار ءِ واهگ دارانت داں نگنے بورنت. من گوں استاندارا هم اے بابتا گپ کتگ، آئیا گوشتگ سوخت ءِ کار ما مکن نکتگ بلے ما دَگانی تاوانانی پریشانیں.
شمئے پیشنهاد په اے وڑیں تیرگواریانی کم ترَّگا چے انت؟
مئے واهگ و پیشنهاد اش انت که شورای تأمین، راهانی توک ءِ تیرگواریاں مکن بکنت، هما وڑے که پیشیگیں استاندارا وتی وهدا شورای تأمینا دعوت کت و جاده یی تیرگواری مکن کنائینت. اے گپ که لهتے چه ذمه واراں په سوخت بروکاں «اشد مجازات ءِ» لوٹوک بوتگنت و یا اے کار که سرباز ءِ دست په تیرگواریا پچ هِلَّگ ببیت اے کار وت سوب بیت داں ماں استان و مُلکا نا امنی حاکم ببیت و دشمنانی مراد پوره ببیت، چیا که ما گوں وتی دستا ملکا نا امن کنگائیں، اگرچه گیشتریں مأمور دلسوزیں مردم انت، بلے آیانا میانا مردمانے هستنت که وتی حساب راست کنگ ءِ پدا انت و چه اے راها وتی زهراں درشان کننت. اے بابتا اگه اے پیمینانی دست په تیر ءِ جنگا پچ کن. ببیت، اے مرداں استان نا امن کننت و سوب بیت که استان بنام ببیت.

شمئے دیدانک اے پیمیں خطاکاریں مامورانی بابتا چے انت؟ گوں اشاں چے کنگ ببیت؟
مردمانی گِلَگے همش انت که گوں اے وڑیں ماموراں قانونی برخورد نبیت، ماں حالے هر مامورے که مردمے کُشیت بایدانت گوں آئیا برخورد ببیت، اگه گوں ماموراں برخورد ببیت دگه هچ مامورے چشیں اشتباهے نکنت؛ گوں اے کارا الله تعالی هم راضیگ بیت و هم مردم تسلای بنت. اے بابتا باید انت گوں اشاں قانونی برخورد ببیت.

همے زاهدان ءِ گُڈّی تیرگوارے بابتا چه شمئے کِرّا پیگیریانی بوتگ یا نه؟

من هما شپا شپ گوں استاندارا گپ کت که قاتل چه هر ارگانے انت بایدانت دستگیر کنگ ببیت و تاکیدوں کت که اے پیمیں مردمانی واستا هچ آسانی و چشم پوشی یے کنگ مبیت. همے وڑا برابر گوں گزارشے که چه انتظامی ذمه واراں په من سربوتگ اے مامور دستگیر کنگ بوتگ و هنوں بازداشت انت.

گڈ سرا شمئے سفارش په سوخت ءِ بروکاں په وتی مشکلانی رندگیری کنگا چے انت؟
من چه سوخت بروکاں لوٹاں که اگه مشکلے دارنت په وتی مشکلانی رندا دو، سَے نفرا وتی نماینده گچین بکننت و اے کارا گوں هوری و همکوپگیّا بکننت و گوں دسته جمعی بزاں ٹول ٹولیا مکننت، چیا که سیتّ بروکیں مردماں آیانی میانا جاه کننت و کارا وتی دستا گرنت و مشکل و پریشانے سوب بنت. اے بابتا منی سفارش اش انت که چشیں وهداں چه رُمب رُمب بیگا پهریز کنگ ببیت.