دینی وانَگجاهاں اسلامِ تاریخِ دراجیا، ٹوهین ؤ بنیادی وظیفه ؤ زمهواری آیانی میارا بوتگ. اولی دینی مدرسه چه هما وهدی بنرد گرگ بوت که انسانانِ مزنیں معلّم ؤ استاد حضرت رسول اکرم صلیاللهعلیهوسلم، ئا صفّهیِ کاپارِ چیرا اصحاب صفه ایمان ؤ اعتقادِ درس دات ؤ آئی په جهانِ رهشونیا تیار کرتنت. چه همے وانگجاها انچیں صحابی جوڑ بوت که پیگمبرا گوشت: منی صحابی چو استارا اَنت، شما هرکجامیِ رندگیری کرت، هدایت بئیت.
دینی وانَگجاهاں اسلامی چاگردِ تربیتجاه اَنت ؤ په اسلامی چاگردا/جامعهیا چه اِے وانگجاهاں بلاهیں مرد جوڑ کنگ بیت.
مرچی علم ؤ زانت اِنت که ملک ؤ کشوری دیما برتگ ؤ ترقی داتگنت. مرچی علم ؤ زانتا پراهیں زمین، چو یک میتگے در آرتگ. لهتے ملکاں په اقتصادی ؤ مالِ دستا آرگا دیما شتگنت. لهتے نوکیں علم ؤ زانتِ ٹُلّکا نشتگنت.
بلے نزاننت که اِے دیمروی بید چه معنوی ؤ اخلاقی دیمرویا درد نوارت. اگه علم بے معنویتا بیت، بے نماز ؤ روچگا و دگه دینی ؤ روحی بیت، آ علم هر اندازه ببیت درد نوارت. بلّی که دو روچ دنیائا گَل ؤ شاد اَنت، بلے اِے گَلے زوت تمام بیت.
همے که مرچی وتا را علم ؤ زانتِ واهند ؤ واجه زاننت، بدتر دنیائش په تباهی کشّتگ ؤ آیانی روحی ؤ معنوی علمِ کمّی انسانانا بیم دات ؤ ترسینیت.
اگه ما دین اسلامِ اولی روچاں چمشانکے دور دئیں، گِندیں که اسلامِ اولی حکم په پیگمبرا همے بوتگ که اَے پیگمبر «إقرأ» بوان، بوان گوں وتی ربِّ ناما. چه ادا زانگ بیت که علم ؤ زانتا اسلامِ دینِ تها چه ارزشت ؤ جاگاهے هستنت.
دینی مدرسهیانی وتواجهی
یکے چه دینی مدرسهسیانی موفقیت ؤ سوبیں بیگا آیانی استقلال ؤ وتواجهی بوتگ. اِے گپِّ بزانت اِشنت که دینی مدرسه، دولتانی چمِّ چیرا مبنت ؤ آیانی مدیر اداره کنوک دینی عالم ؤ واجه ببنت هما که مدرسهاش جوڑ کرتگنت ؤ پدا مدرسهاِش سمبالتگ ؤ دیما برتگنت. اگه دینی مدرسه دولت ؤ حکومتانی تهبیلا دیگ بنت، گڑا مدرسهیانی نابودی ؤ بربادی روچ رستگ ؤ کم کما مدرسه نابود بنت. پمشا همک وهدا مئی عالم ؤ واجه په دینی مدرسهیانی استقلال ؤ وتواجهیا تاکید کننت.
په دینی مدرسهیانی دیمرویا دلگوش کنگ بیت:
1. تخصصی دوره مختلفیں رشته ؤ میداناں چوش حدیث، فقه، تاریخ، دعوت، ادبیات ؤ … بنگیج کنگ بیت.
2. عالم ؤطالبانی دیم دیگ په درملکی مدرسه ؤ زانتدربرجاهاں ؤ آیانی نوکیں کار ؤ علمی برنامهیانا چارگ ؤ چه آیاں بهرزورگ
3. چه عالم ؤ زانتکاراں لوٹگ بیت که بیاینت طالب ؤ زانتدربرانا په گیشتر جهد ؤ کوشش علمِ راها تشویق کننت.
گڈی گپ اِشنت که دینی مدرسه چه بهتریں جاهاں په اسلامی علم ؤ زانتِ دربرگا اَنت. تاریخِ دراجیا اِے دینی مدرسه بوتگنت که قرآن و دیناِش دیمپانی کرتگ ؤ دینِ دژمن اِش پروش داتگنت. دینی مدرسهیاں انچیں عالم ؤ زانتکار چاگردا تهبیل داتگ که دنیائا آیانی مَٹ ندیستگ. انچیں مرد که دیناِش گوں وتی پنچگ ؤ دانتانا داشتگ، بلے نیشتگش که دینِ تها کمی ؤ نزوری بیئیت.