الله تعالیٰ انسانانی میانجیا مات و پتا را مزنېں عزت و شرف داتگ، چہ الله و رسولءِ حق و پد، مات و پتِ حق سک زیاده إنت. اگہ کسّے مات و پتِ حقا مزانت، گڑا آئیِ جاه دوزخ إنت. قرآن و حدیثاں اېشیِ در گتا باز باز زۏر دیگ بیتگ تانکہ انسان وتا را اشانی حقاں چے دور مداریت، چہ دوزخا ببچّیت. بلے مات و پتِ حقانی توکا ماتِ حق چہ همک گېشتر إنت؛ پر چہ کہ جنّت ماتِ قدمانی چېرا إنت، پتِ قدمِ چېرا نہنت.
انچۏش کہ ماتِ حق زیاده إنت، بزاں ماتی زبانِ حق هم تئی سرا دو سر زیاده إنت. کسّے ماتِ حقاں زانت، گڑا آئیا الّمی اے گپ زانگ لۏٹیت کہ آئی سرا ماتی زبان بزاں بلۏچی زبانِ حق ادا کنگ ضروری إنت. هر کس زانت کہ اگاں من ماتِ حق ادا نکرت، واجهېں الله قیامتِ رۏچا جُست کنت؛ اگہ من حق ادا نکرت، منی دَوا لٹ أنت. تو الله تئی ماتا را جست بکنت کہ تئی زبانِ حق تئی چگا ادا نکت، تو چے گوشے؟
مات ضرور پَه دردیگ بیت، همېش گوشیت کہ منی پیدا کرتگېں الله پاک! اے بچہ کہ منی زبان دۏست نبوت، من اشیا را وتی زهگ نہ لیکاں. گڑا زانېں الله من و تئی گۏماں چے کنت.
اے گپ هر کسا را زانگ لۏٹیت و اگہ نزانت پدا هم گۏشانا پچ بکنت و شری سرا گۏش بداریت کہ آئیِ دوا (سزا) لٹ إنت. منی هیالاں شما شری سرپد بوتگت. نوں بیائېت چۏش بزانېت: بلۏچی ماتی زبان اچ ما را چیزے دلمانگ اِنت و چیزے لۏٹاگااِنت تانکہ ماتِ حق ادا ببیت.
من انگریزی، اردو، پارسی و عربی ونتگۏں. اشانی خاطرا منی مات و پتا و براساں یا ناکوا یا پیرکا ٹیکس (فیس/ شهریه) داتگنت. تو هم ونتگ یا وانگائے زاناں تو هچی نداتگ یا نہ دېگائے ترا، منا وتی ماتی زبانِ هچ فکرے نېست. زاناں ما وتی ماتی زبانِ حقاں بے حال کرتگ، تو چۏ پرچا لگۏرے. اے وڑا ترا و منا اے دگنیایا نقصان إنت و قیامتا اشیا چہ زیاده نقصان بوگ خطره إنت. آ دنیایِ نقصان پر تو باز گراں کپیت. تو گڑا وتا را پر چے چۏش کرتگ. زاناں شپ کئیت ترا شام (شپے نان) نبیت، خدا چۏش مکنت تو منا سک دۏست بئے، پمشکہ من ترا توار و کوکار جنگاؤں. تو لۏٹے کہ مئی و تئی بوجیگ ببڈّیت (غرق) تو پدا گوشے منا وَ کسا حال نداتگ، من ضرور چیزکے کرتگ تا قیامتِ رۏچ من چہ شرمندگیا ببچّاں. بیا ترا من سۏج دیاں، تو اے بزگېں ماتی زبانِ خاطرا وتی لانکا ببند و اشیِ واستا کار بکن. ترا الله اے جهانا و آ جهانا جزایِ خیر دنت.
من و تو وتی زبان بلۏچیِ خدمتا دو نمونہ (وڑا) کرت کنېں. اگہ تو وتا را اے کارانی توکا یکیِ گۏما بهر زرت، بزاں تئی کامیابی تئی پادِ چېرا بیت. واجہ خدا مئی گۏماں سک وش بیت، الله و مات وش بنت، تئی جاه جنّت بیت.
۱ـ اگہ تو زر دارے ترا الّمی إنت که زبانِ شنگ کنگا وتی زرا خرج بکن. تئی و منی مات زبانِ شنگ کنگا باز وش بیت. بچار وهدے کہ تو جاگهے (ڈن)ئا روے ترا مردم جست کننت واجہ تئی زبان چے إنت؟ تو گوشے: واجہ بلۏچی إنت و من بلۏچے آں، بزاں منی ماتی زبان بلۏچی إنت. اگہ کسّے وتی ماتی زبانا بدل بکنت، بزاں آئیِ را وتی ماتِ گۏما دۏستی نېست، پمشکہ زبانا را بدل إش کرتگ.
۲ـ اگاں تئی کرا زر نېست، تو وت نبشتہ بکن آیانا پہ اخبار و رسالهان دېم بدئے، بچار مردم ترا چۏں دۏست دارنت.
اے رد گپتے نہنت کہ من بلۏچی نزاناں، ماتِ لاپا وَ کس نزانت. تو وهدے اے کهوڑائِېں دنیایا أهتگے گڑا تو وتی مات و پتا یا مزنېں سیاد و وارثان جُست بکن تئی حالت اے وڑا أت یا تئی حالت دگہ وڑی أت؟ تئی مردم یا تئی ماس وت ترا گوشیت یا پسّۏ دینت کہ ودی بوگے وهدا تو لوچ و برهنگ بوتگے، نزانتگ که پشکِ گورا کنگ یا شلوارِ پادا کنگ چۏن إنت!
منی براس و گهاراں! مئی و شمئی سرا الّمی فرض إنت که وتی ماتېں بلۏچی زبانِ واستا هر چیز کہ مئی و شمئی دستا و طاقتا ببیت وتا را هۏر بکنېں. پدا رندا اے گپا کس مگوشیت کہ منی وا هچ نزاناں چۏں بکناں. تو دگہ دنیایِ کارانی توکا چۏں زبرے پر چہ آ تئی ذاتی غرض و مقصد إنت و ترا هنگت وتی واستا شپِ نیمءَ ترا فایده ببیت. سجئېں شپا نندے و وابا حرام کنئے، گڑا تئی ماتی زباں بلۏچی انچۏش هم نکرزیت. اپسوز صد براں اپسۏز! پر تئی واس اے خبر شاد نبیت کہ من بلۏچی نزاناں.
(سرچمگ: ماهتاک سوغات سال ۱۱، تاک ۹- گوں کمے الکاپکاری)